دوره 13، شماره 48 - ( بهار 1398 )                   جلد 13 شماره 48 صفحات 48-31 | برگشت به فهرست نسخه ها

XML English Abstract Print

مبنای مسؤولیت کیفری ناشی از تغییر ژنتیک در رحم
فرشته ابراهیم‌آبادی1 ، امیرحمزه سالارزائی* 2، مصطفی منتظرالظهوری3 ، محمدرضا کیخا4
1- دانشگاه سیستان و بلوچستان، زاهدان، ایران
2- گروه فقه و مبانی حقوق، دانشگاه سیستان و بلوچستان، زاهدان، ایران. (نویسنده مسؤول)
3- گروه ژنتیک پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی زاهدان، زاهدان، ایران
4- گروه فقه و مبانی حقوق، دانشگاه سیستان و بلوچستان، زاهدان، ایران
چکیده:  
پیشرفت‌های عرصه پزشکی که در جهت رفع نیازهای درمانی مورد استفاده واقع می‌شود، دامنه بسیار وسیعی دارد، علم تغییر ژنتیک یکی از این علوم است، غالباً از این علم نسبت به انسان برای اعمال تغییر ژن در جنین استفاده می‌کنند، اما سؤال اصلی آنجاست که اگر تغییر ژن در جنین سبب ایجاد آسیب جسمی، روحی یا روانی بر دریافت‌کننده ژن گردد، مبنایی که می‌توان متعاقب آن یک فرد را دارای مسؤولیت دانست چه می‌باشد؛ ابهام موجود در این زمینه باعث شد تا با کاربرد روش توصیفی ـ تحلیلی مبادرت به اجرای پژوهشی نماییم که طی آن به این نتیجه دست یافتیم که صرف تغییر ژن در جنین می‌تواند سبب ایجاد مسؤولیت کیفری برای مرتکب گردد، مشروط بر آنکه بتوان شرط علم و آگاهی، قصد و رابطه سببیت، نسبت به حادثه وقوع پیوسته در زمان تغییر ژن یا بعد از آن، کشف نمود. در این بین اگر آسیب ایجادشده با واسطه باشد، جنایت ارتکابی غیر عمدی است و اگر ضرر ایجادشده بی‌واسطه باشد، نوع جنایت عمدی محسوب می‌شود، لکن اگر عامل تغییر ژنوم تنها به عنوان یک سبب در بروز آسیب، دخالت نموده باشد و با اسباب دیگری مشارکت آن محرز گردد، در این صورت مسؤولیت مطابق قانون تضامنی خواهد بود. همچنین اگر فردی ژن دستکاری‌شده را به دیگری بر اثر تواتر نسلی انتقال دهد، چنانچه علم به آسیب‌رسانی آن ژن در زمان فعال‌شدنش داشته باشد، این شخص دارای مسؤولیت کیفری است. در تمامی صوری که ژن دستکاری می‌شود، اگر علم به نتیجه وجود داشته باشد و رضایت به آن بدواً اخذ شده باشد، این امر مانع از ایجاد مسؤولیت در برابر فرد خواهان تغییر ژن خواهد بود، لکن مسؤولیت فرد مرتکب بیان ژنی را نسبت به فردی که ژنش تغییر داده می‌شود، از بین نخواهد برد.
واژه‌های کلیدی: ژن، تغییر ژنتیک در رحم، مسؤولیت حقوقی، مسؤولیت کیفری
متن کامل [PDF 595 kb]      
نوع مطالعه: پژوهشي |
دریافت: 1397/4/14 | پذیرش: 1397/8/27
بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.