fa
jalali
1386
7
1
gregorian
2007
10
1
1
2
online
1
fulltext
fa
حقوق بیماران و نقش سازمانهای مردمنهاد و غیردولتی
گسترش سازمانهای غیردولتی و سازمانهای مردمنهاد (سمن/NGO)، در هر جامعهای میتواند نویدبخش رشد و شکوفایی آن جامعه در سایه مشارکت و همکاری مردم باشد. این نهادها که سالیان سال در حوزههای خاص مانند ایدز، سرطان، هموفیلی، تالاسمی و بهداشت روانی کار کردهاند، بر نیاز به تغییرات، جهت پرداختن به نگرانیهای تکتک بیماران و خانوادههایشان به شکل مطلوبی تأکید داشتهاند و در طیف وسیعی از مسائل حوزه بهداشت و درمان، از جمله ارائه خدمات پزشکی دخیل بوده و در بحث پیرامون حقوق بیماران نقش اساسی دارند. تخصصی که چنین سازمانهایی جهت اصلاحات، در خدمات بهداشت و درمان به کار گرفتهاند تا پاسخگوی تقاضای مصرفکنندگان باشند و بر سیاستگذاریهای ملی و بینالمللی مؤثر افتند، میتوانند بهعنوان منبع اطلاعاتی مهمی برای افرادی باشند که قصد دارند حقوق بیماران را تقویت کنند.
در نتیجه، نقش مهمی که سازمانهای غیردولتی مردمنهاد، در ایجاد توازن میان منافع سیاسی و تجاری موجود در عرصه عمومی بهداشت و درمان دارند، تأکید بر تأثیر این سازمانها در حمایت از حقوق بیماران است. این حمایت با تأکید بر روحیات انساندوستانه مردم و جلب آگاهانه و یاری بخش خصوصی و دولتی با حفظ شخصیت بیماران و شفافیت سازمانی در سایه جلب مشارکت فعال بیماران و دفاع شجاعانه از حقوق آنان میتوانند مانند سایر اقشار جامعه، نقش اجتماعی خود را ایفا نمایند. در بسیاری از نقاط دنیا، سازمانهای غیردولتی، در افزایش شفافیت استانداردها و سیاستهای بهداشت عمومی نقش دارند. این سازمانها تلاش میکنند، تا اطمینان حاصل آید که منافع بخش خصوصی از اولویتها و عملکردها در حوزه بهداشت عمومی که نقش حیاتی در ارتقاء و حمایت از حقوق بیماران دارد، فراتر نرود. از اینرو در این مقاله سعی بر آن است تا ضمن تبیین حقوق بیماران و نقش سازمانهای مردمنهاد و غیردولتی در حمایت از بیماران، به بیان کارکردها و فعالیتهای عام این نهادها، نظیر به وجود آوردن تسهیلات وام،کمکهای درمانی و رفاهی، هدایتهای اجتماعی و مشاوره در زمره فعالیتهای جاری سازمان و...، همچنین مشکلات پیشروی این نهادها از قبیل، وجود رقابتهای موازی، ضعف تجربه و آموزش، ناشناخته ماندن، ضعف خلاقیت و نوآوری و فقدان روحیه شورایی و... پرداخته شود.
سازمان مردمنهاد, سازمان غیردولتی, حقوق بیماران
11
41
http://ijmedicallaw.ir/browse.php?a_code=A-10-1-260&slc_lang=fa&sid=1
2007/06/8
1386/3/18
2007/08/15
1386/5/24
حسین
قربانیان
real695@yahoo.com
0031947532846004510
0031947532846004510
Yes
دانشگاه آزاد اسلامی واحد شاهرود
مجید
هراتیان نژادی
0031947532846004511
0031947532846004511
No
دانشگاه آزاد اسلامی واحد دامغان
fa
درمان؛ در کشاکش حق و تکلیف
حق درمان یکی از اجزای مهم حق حیات است؛ بنابراین از حقوق اساسی است و دولتها موظف به تأمین آن در حدود امکانات و با هدف حفظ حیات انسانی میباشند؛ در قانون اساسی ایران این حق ملهم از بندهای 9 و 12 اصل سوم بوده و براساس اصل 29 برخورداری از تأمین اجتماعی، از وظایف دولت است. نظام تأمین اجتماعی در ایران به مرور ترمیم و تکمیل شد و در مواد 25 اعلامیه جهانی حقوق بشر، میثاق بینالمللی حقوق اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی و بند ب ماده 17 اعلامیه اسلامی حقوق بشر تأمین همگانی تأمین اجتماعی از وظایف اساسی هر دولت شناخته شده است. در قوانین عادی مانند قانون مجازات اسلامی، سلب مسؤولیت از پزشکان و پیشبینی مسؤولیت در قبال مستنکف و قانون طرز جلوگیری از بیماریهای آمیزشی و واگیردار و الزام به درمان و در صورت مسامحه و یا استنکاف جرمانگاری شده است.
حق حیات, تکلیف به درمان, تأمین اجتماعی و حق اساسی
43
53
http://ijmedicallaw.ir/browse.php?a_code=A-10-1-261&slc_lang=fa&sid=1
2007/06/82007/07/19
1386/4/28
2007/08/152007/09/15
1386/6/24
محمد
روشن
m-roshan@sbu.ac.ir
0031947532846004490
0031947532846004490
Yes
پژوهشکده خانواده، دانشگاه شهید بهشتی
fa
دیدگاههای اسلامی درباره اخلاق در تحقیقات سلولهای بنیادی
ارزیابی اخلاقی پژوهشهایی که از سلولهای بنیادی حاصل از جنین انسان که قابلیت رشد و تکوین در چندین جهت مختلف را دارند به پرسش مهم اخلاقی و حقوقی درباره قداست جنین در حال تکوین و مشروعیت سقط جنین در اسلام دامن میزند. اگر چه احکام صادره از سوی فقهای اسلامی در اینباره از اصول رویههای قضایی در جرمشناسی مرتبط با آسیب و یا از بین بردن جنین، استنباط شدهاند، اما شأن معنوی ادامه حیات و قداست جنین در حال تکوین روشن نمیباشد. تعریف روشنی از جنین در فقه اسلامی وجود ندارد. از اینرو جایگاه اخلاقی و حقوقی آن مشخص نشده است. با بررسی احکام رایج درباره مجازات درجهبندی شده برای سقط جنین عمدی، به نظر میرسد که تکامل شخصیت انسانی جنین در دوره نه ماهه بارداری خیلی دیر به انجام میرسد. این ابهام به نگرشهای نه چندان محکمی درباره ارزشیابی ادامه حیات جنین در احکام اخلاق زیستی نوین منجر شده است. مسائل اخلاقی درباره سلولهای بنیادین جنینی در پژوهشهای زیستپزشکی و تمام شاخههای آن به دلیل ارزش جنین، در نظر گرفته نشده است.
سلولهای بنیادین؛ اخلاق زیستی, اسلام؛ جنین
55
84
http://ijmedicallaw.ir/browse.php?a_code=A-10-1-262&slc_lang=fa&sid=1
2007/06/82007/07/192007/05/31
1386/3/10
2007/08/152007/09/152007/08/19
1386/5/28
عبدالعزیز
ساشادینا
aas@virginia.edu
0031947532846005213
0031947532846005213
Yes
دانشگاه تورنتو، عضو انجمن بینالمللی اخلاق زیستی اسلامی، عضو افتخاری انجمن علمی حقوق پزشکی ایران و استاد افتخاری مرکز تحقیقات اخلاق و حقوق پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی
fa
مسؤولیتها و تعهدات تیم جراحی
در صورت بروز بیماری، وظیفهی پزشک صرفاً معالجه و درمان بیمار است ولی در جراحی، مسؤولیت هر پزشک یا جراح و اعضای تیم جراحی در قبال سلامت و درمان بیمار، جدیتر نمایان میشود و این امر تعهدات خاصی را برای آنان به همراه دارد. بنابراین اعضای تیم جراحی باید بتوانند علاوه بر رعایت کامل حقوق بیمار، اقدامات پزشکی را مطابق با استانداردهای پزشکی و نظامات دولتی انجام دهند.
حقوقدانان برای روشن شدن این مطلب که تعهد چیست، آن را به دو گروه «تعهد به وسیله» و تعهد به نتیجه «تقسیم کردهاند و بنابر نظر اکثریت آنان، قاعدهی کلی این است تعهد جراح و تیم جراحی» تعهد به وسیله است ولی در موارد استثنایی ممکن است تعهد برخی از اعضای تیم جراحی «تعهد به نتیجه» شناخته شود. البته لازم به ذکر است که در مواردی ممکن است که خود قانون مشخص نماید که تعهد به نتیجه است یا تعهد به وسیله. اما اگر حکم مواد قانونی نبود با توجه به معیارهایی که در دسترس است مسلماً تعهد پزشک از نوع تعهد به حسن انجام تعهد و اعمال صلاحیت مطابق قواعد و مقررات حرفهی پزشکی میباشد یا به عبارت دیگر تعهد پزشکان، تعهد به فعل است و همین پیشبینی قانونگذار (تعهد به نتیجه) با نظر اکثر حقوقدانان در تعارض است، مضافاً اینکه در اکثر کشورها تعهد پزشک، تعهد به وسیله است.
تیم جراحی, تعهدات پزشکی, تعهد به وسیله, تعهد به نتیجه
85
106
http://ijmedicallaw.ir/browse.php?a_code=A-10-1-263&slc_lang=fa&sid=1
2007/06/82007/07/192007/05/312007/05/8
1386/2/18
2007/08/152007/09/152007/08/192007/06/23
1386/4/2
فرح
سمیاری
medlaw2008@yahoo.com
0031947532846004512
0031947532846004512
Yes
دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکز و عضو پیوسته انجمن علمی حقوق پزشکی ایران
fa
معیارهای سنجش بیمبالاتی؛ معیار شخصی یا نوعی؟
در حقوق کیفری، معیارهای شخصی و نوعی از جمله معیارهای مهم برای احراز مسؤولیت کیفری هستند. معیار شخصی احراز مسؤولیت کیفری صرفاً بر شخص مرتکب، ویژگی شخصی و ساختار ذهنی او تمرکز دارد. در نقطه مقابل، معیار نوعی برای احراز مسؤولیت کیفری، بدون توجه به خصایص و نقطهنظر فرد مرتکب، بر مقایسه رفتار مرتکب با یک فرد معقول در شرایط وی تأکید مینماید. بر همین اساس، در سنجش بیمبالاتی پزشکی در حقوق کیفری، این سؤال مطرح میشود که معیار این سنجش باید معیار شخصی باشد یا نوعی؟ مطالعه در نظام حقوقی ایران و برخی کشورهای دیگر نشان میدهد که معیار غالب در این زمینه معیار نوعی است. به عبارت دیگر در صورتی که رفتار پزشک به گونهای باشد که از استانداردهای رفتاری که از یک پزشک معقول و متعارف در شرایط مشابه پایینتر باشد او مرتکب بیمبالاتی گردیده است، خواه او از منظر فردی حداکثر تلاش را در انجام اقدامات پزشکی معمول کرده یا نکرده باشد.
حقوق کیفری, مسؤولیت کیفری, بیمبالاتی پزشکی, معیارهای شخصی و نوعی, فردیسازی معیار نوعی
107
125
http://ijmedicallaw.ir/browse.php?a_code=A-10-1-264&slc_lang=fa&sid=1
2007/06/82007/07/192007/05/312007/05/82007/05/8
1386/2/18
2007/08/152007/09/152007/08/192007/06/232007/06/23
1386/4/2
صادق
منتینژاد
s.mennat@gmail.com
0031947532846004493
0031947532846004493
Yes
دانشگاه تهران
fa
نحوه حمایت از ابداعات مهندسی ژنتیک در نظام حقوق مالکیت فکری و حقوق ایران
با توجه به آثار فراوان اقتصادی، اخلاقی، زیستمحیطی اعمال مهندسی ژنتیک نحوه حمایت از ابداعات مهندسی ژنتیک میبایست بهگونهای باشد که مؤلفههای مورد نظر اقتصادی، اخلاقی و زیستمحیطی تأمین گردد. در این راستا نظامهای حمایتی اسرار تجاری، رقابت غیرمنصفانه، ثبت اختراع و قرارداد و در نهایت نظام ثبت اختراع مطرح و مورد بحث قرار گرفته است. در این میان نظام ثبت اختراع با توجه به ماهیت رسمی آن مناسبترین نظام حمایتی برای حمایت از این ابداعات به نظر میرسد. در حال حاضر در حقوق موضوعه ایران با توجه به بند «د» ماده 4 قانون ثبت اختراعات، طرحهای صنعتی، علائم و نامهای تجاری 1386 ابداعات مهندسی ژنتیک به عنوان اختراع قابل ثبت نیست. با توجه به قانون ایمنی زیستی 1388 حمایت از ابداعات مذکور در نظام اسرار تجاری به عمل میآید. لذا با توجه به اینکه نظام اسرار تجاری نظام حمایتی مناسبی جهت تأمین مؤلفههای موردنظر نیست، تغییر قانون ثبت اختراعات 1386 و حمایت از این ابداعات در نظام ثبت اختراعات ضروری به نظر میرسد، منتهی برای تأمین ملاحظات مورد نظر توصیه میگردد در قانون ثبت اخترعات حمایت منوط به رعایت این ملاحظات گردد.
ابداعات مهندسی ژنتیک, مناسبترین نظام حمایتی, نظام ثبت اختراع
127
168
http://ijmedicallaw.ir/browse.php?a_code=A-10-1-265&slc_lang=fa&sid=1
2007/06/82007/07/192007/05/312007/05/82007/05/82007/07/19
1386/4/28
2007/08/152007/09/152007/08/192007/06/232007/06/232007/09/15
1386/6/24
جعفر
نظام الملکی
jafarnezamolmolki@gmail.com
0031947532846004494
0031947532846004494
Yes
دانشگاه قم
fa
مسؤولیت ناشی از صدور گواهی خلاف واقع پزشکی
صدور گواهی پزشکی یکی از وظایف روزمره پزشکان و دیگر صاحبان حرف پزشکی است. از مهمترین و شایعترین دلایلی که ممکن است پزشکان مبادرت به صدور گواهی نمایند صدور گواهی جهت معافیت از خدمت در ادارات دولتی یا نظام وظیفه و یا حضور در محاکم و مراجع قضایی است. نظر به اهمیت صدور این تصدیقنامهها، قانونگذار جهت پیشگیری از ایراد خسارت به دولت و اشخاص حقیقی و حقوقی و یا اخلال در نظم عمومی جامعه و صیانت از قداست کار پزشکی برای صدور گواهی خلاف واقع ضمانت اجرای کیفری در نظر گرفته است و مرتکبین اینگونه جرایم را قابل تعقیب کیفری و محاکمه و مجازات میداند که این امر تاثیر به سزایی بر استحکام رابطه پزشک و بیمار دارد.
تصدیقنامه پزشکی, گواهی خلاف واقع, جعل و تزویر
169
194
http://ijmedicallaw.ir/browse.php?a_code=A-10-1-266&slc_lang=fa&sid=1
2007/06/82007/07/192007/05/312007/05/82007/05/82007/07/192007/07/4
1386/4/13
2007/08/152007/09/152007/08/192007/06/232007/06/232007/09/152007/08/24
1386/6/2
محمود
عباسی
dr.abbasi@sbmu.ac.ir
0031947532846005214
0031947532846005214
Yes
رییس مرکز تحقیقات اخلاق و حقوق پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، تهران، ایران، رییس انجمن علمی حقوق پزشکی ایران و عضو سازمان جهانی حقوق پزشکی