در نظام حقوقی ایران به پیروی از قول مشهور فقهای امامیه با مفروض دانستن تعهد به نتیجه به‌عنوان ماهیت تعهدات پزشکی، به بررسی تحلیلی ـ توصیفی ماهیت تعهدات صاحبان حرف پزشکی در برخی از مصداق‌های مورد اختلاف امّا رایج نظیر اعضای مصنوعی، نقل و انتقال خون، آزمایش‌های پزشکی، فرایند بی‌هوشی، تضمین سلامتی بیمار و جراحی زیبایی پرداخته شده است و قانونگذار به تبع قول مشهور فقهای امامیه به منظور کاهش آثار و نتایج ضمان مترتب بر اعمال جراحی نهاد فقهی- حقوقی برائت قبل از عمل را تأسیس نموده است-نهادی که با شرایطی می تواند رافع مسؤولیت ناشی از آثار و نتایج عمل گردد. در اکثر نظام‌های حقوقی و حتی در کشورهای اسلامی که بعضاً قوانین و مقررات آن‌ها برگرفته از فقه عامه است با محور قراردادن تعهد به وسیله، در برخی موارد خاص و بنابر دلایل معقول و متناسب با ضروریات و نظم نوین حاکم بر جامعه و توجه توأم با نظم و عدالت، ماهیت تعهد صاحبان حرف پزشکی به تعهد به نتیجه تبدیل می‌شود لذا در این مقاله ضمن شرح مختصری از پیشینه موضوع و نقل نظر موافقان و مخالفان، تلاش شده است ماهیت تعهدات پزشکی و جلوه‌های آن با نگاهی مقایسه‌ای و تطبیقی مورد مطالعه قرار گیرد