دوره 15، شماره 56 - ( 1-1400 )
جلد 15 شماره 56 صفحات 545-531 |
برگشت به فهرست نسخه ها
حمید مسجدسرائی* 
1، مهوش موسوی2 ، فاطمه منظّمی2
1، مهوش موسوی2 ، فاطمه منظّمی2
1- فقه و اصول حقوق اسلامی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه سمنان، سمنان، ایران
2- دانشگاه سمنان، سمنان، ایران
2- دانشگاه سمنان، سمنان، ایران
چکیده:
زمینه و هدف: با وجود مطلوبیّت فرزندآوری برای زوجین در غالب موارد، گاه وجود معلولیّت‌های خطرناک ذهنی، روانی و جسمی برای فرزند در اثر علل ژنتیکی و یا مادرزادی، سبب می شود تا پزشک، زوجین را بهرغم میل باطنی و البته به استناد دلایل و مدارک پزشکی، از فرزنددار شدن نهی کند. از آنجا که در منابع فقهی، درخصوص حکم و وظیفه زوجین در مواجهه با این پدیده، اظهارنظر صریحی صورت نگرفته است در این نوشتار برآنیم تا حکم جواز یا عدم جواز فرزندآوری در فرض مورد بحث را مبتنی بر ادله و مبانی فقهی و نیز اخلاقی مورد بررسی قرار دهیم.
مواد و روش‌ها: این پژوهش با استفاده از روش توصیفی - تحلیلی، مبانی تحقیق را تبیین کرده و با استناد به منابع کتابخانه ای، حکم فرزندآوری با وجود نهی پزشکی را در منابع فقهی و البته با نگاهی اخلاق مدارانه به موضوع، مورد مداقه و بررسی قرار می دهد.
یافته‌ها: از آنجا که ادله عدم جواز بارداری در فرض ایجاد معلولیت برای فرزند از قوت بیشتری برخوردار است بایسته است که قانونگذار عرفی مبتنی بر مبانی فقهی، وجاهت قانونی برای چنین منعی ایجاد نماید.
ملاحظات اخلاقی: کلیه مراحل انجام این تحقیق با تکیه بر اصول اخلاقی، رعایت امانتداری، و صداقت صورت گرفته است.
نتیجه‌گیری: تحلیل ادله و مبانی فقهی، حاکی از این است که چنانچه نهی پزشک به صورت محتمل باشد بارداری در شرایط ایجاد خطر برای فرزند، کراهت شرعی دارد، اما اگر نهی پزشک، قطع یا ظنّ قوی ایجاد کند بارداری اختیاری زوجه جایز نیست. ضمن اینکه مبانی اخلاقی همچون وجدان اخلاقی نیز بارداری در این شرایط را مخالف کرامت انسان و عدالت و انصاف دانسته و مصداق سوءاستفاده از حقّ به وسیله‌ی والدین می پندارد؛ در نتیجه، از نظر اخلاقی نیز این عمل، منهیّ است.
مواد و روش‌ها: این پژوهش با استفاده از روش توصیفی - تحلیلی، مبانی تحقیق را تبیین کرده و با استناد به منابع کتابخانه ای، حکم فرزندآوری با وجود نهی پزشکی را در منابع فقهی و البته با نگاهی اخلاق مدارانه به موضوع، مورد مداقه و بررسی قرار می دهد.
یافته‌ها: از آنجا که ادله عدم جواز بارداری در فرض ایجاد معلولیت برای فرزند از قوت بیشتری برخوردار است بایسته است که قانونگذار عرفی مبتنی بر مبانی فقهی، وجاهت قانونی برای چنین منعی ایجاد نماید.
ملاحظات اخلاقی: کلیه مراحل انجام این تحقیق با تکیه بر اصول اخلاقی، رعایت امانتداری، و صداقت صورت گرفته است.
نتیجه‌گیری: تحلیل ادله و مبانی فقهی، حاکی از این است که چنانچه نهی پزشک به صورت محتمل باشد بارداری در شرایط ایجاد خطر برای فرزند، کراهت شرعی دارد، اما اگر نهی پزشک، قطع یا ظنّ قوی ایجاد کند بارداری اختیاری زوجه جایز نیست. ضمن اینکه مبانی اخلاقی همچون وجدان اخلاقی نیز بارداری در این شرایط را مخالف کرامت انسان و عدالت و انصاف دانسته و مصداق سوءاستفاده از حقّ به وسیله‌ی والدین می پندارد؛ در نتیجه، از نظر اخلاقی نیز این عمل، منهیّ است.
واژه‌های کلیدی: بارداری، نهی پزشکی، معلولیّت فرزند، فرزندآوری، اخلاق
نوع مطالعه: پژوهشي |
دریافت: 1399/3/17 | پذیرش: 1399/10/30
دریافت: 1399/3/17 | پذیرش: 1399/10/30
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |