1- گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی، واحد سمنان، دانشگاه آزاد اسلامی، سمنان، ایران،
2- گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی، واحد سمنان، دانشگاه آزاد اسلامی، سمنان، ایران. (نویسنده مسؤول)
چکیده:
زمینه و هدف: کودکهمسری بارها به عنوان پدیدهای آسیبزننده در کتب و مقالات مختلف معرفی شده است. کتب و مقالات زیادی در زمینه حقوق کودک و کودکهمسری در فضای پژوهشی بینالمللی منتشر شده است، اما ویژگی مشترک این کتب و مقالات در بررسی کودکهمسری با نگاه آماری در مناطق و کشورهایی مشخص است. اسناد بینالمللی موجود آن را نقض صریح حقوق بشر معرفی کرده و آمارهای و مطالعات بینالمللی نشان میدهد که آسیبپذیرترین قشر موجود در این پدیده دختران کودک و نوجواناند. هدف از پژوهش حاضر تبیین و تحلیل مفهوم کودکهمسری و جایگاه آن در اسناد و قطعنامههای بینالمللی و منطقهای و وضعیت فعلی جامعه جهانی در زمینه کودکهمسری میباشد.
مواد و روشها: این تحقیق از نوع نظری بوده، روش تحقیق به صورت توصیفی ـ تحلیلی میباشد و روش جمعآوری اطلاعات به صورت کتابخانهای است و با مراجعه به اسناد، کتب و مقالات صورت گرفته است.
یافتهها: رویکرد بینالمللی موجود در زمینه کودکهمسری، فقر، محرومیت از تحصیل و سنتهای فرهنگی و مذهبی را عوامل اصلی استقرار این پدیده در سطح جامعه بینالمللی میداند. این پدیده میتواند آسیبهای متعددی را برای قربانیان آن به همراه داشته باشد، اگرچه که کودکهمسری فارغ از جنسیت میتواند پسران نوجوان را نیز تحت تأثیر قرار داده و خطرات و آسیبهای اجتماعی و روانی متعددی را متوجه آنها سازد، اما به دلیل و اختلاف و فاصله فاحش نرخ آمار کودکهمسری در میان دختران نوجوان کمتر به این مسأله با توجه به قربانیان مذکر آن پرداخته شده است.
ملاحظات اخلاقی: در تمام مراحل نگارش پژوهش حاضر، ضمن رعایت اصالت متون، صداقت و امانتداری رعایت شده است.
نتیجهگیری: با توجه به مسؤولیتهای مستقر در اسناد بینالمللی مختلف در زمینه کودکهمسری علیالخصوص اسناد بینالمللی حقوق بشری، کشورهایی که به صورت گستردهتری از سایر کشورها با این پدیده مواجه هستند، میتوانند با تطبیق قوانین داخلی خود با دستورالعملهای موجود در این اسناد به استانداردهای بینالمللی در این زمینه نزدیکتر شده و میزان نرخ آمار کودکهمسری و ازدواجهای زودهنگام را کاهش بدهند. قطعنامهها و کنوانسیونهای بینالمللی موجود در این زمینه فارغ از اثر الزامآور یا غیر الزامآور این اسناد بر اعضای سازمان ملل متحد میتوانند مبنای توسعه و گسترش تدریجی حقوق نرم و قواعد عرفی بینالمللی و به تبع آن تصویب معاهدات الزامآور بیشتری در این زمینه در جامعه جهانی بشوند.
نوع مطالعه:
پژوهشي |
دریافت: 1397/11/11 | پذیرش: 1399/9/9