1- گروه حقوق کیفری و جرمشناسی، دانشکده حقوق، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران
2- گروه حقوق کیفری و جرمشناسی، دانشکده حقوق، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران،
چکیده:
زمینه و هدف: وضعیت تعارض منافع در فعالیت حرفهای پزشکی، از مصادیق مهم نقض حقوق بیمار، نقض اعتماد میان بیمار و نظام سلامت و امکان ترجیح منفعت شخصی پزشک (منافع نا به جا) بر منافع بیمار (منافع به جا) در فرآیند درمان وی محسوب میگردد. هدف اصلی پژوهش حاضر تحلیل و بررسی لزوم مداخله کیفری و نهایتاً جرمانگاری وضعیت تعارض منافع در نظام سلامت و به طور خاص جامعه پزشکی به عنوان مهمترین کنشگران این حوزه، میباشد.
روش: این پژوهش با روش توصیفی ـ تحلیلی انجام شده و برای جمعآوری اطلاعات از روش کتابخانهای و مطالعه اسناد و مدارک استفاده شده است.
ملاحظات اخلاقی: در تمام مراحل نگارش پژوهش حاضر، ضمن رعایت اصالت متون، صداقت و امانتداری رعایت شده است.
یافتهها: مطابق با یافتههای پژوهش، وضعیت تعارض منافع در میان پزشکان وضعیتی شایع بوده و زمینههای مختلفی برای ایجاد آن در نظام سلامت وجود دارد. بسیاری از این وضعیتها مورد شناسایی قرار نگرفته و موارد شناساییشده نیز مورد مداخله مؤثر واقع نشده است. با توجه به اهمیت نظام سلامت، تعارض منافع پزشکان در حوزه نظارت اجتماعی، مکاننگاری گردیده و عدم رسیدگی و جلوگیری از بروز آن، ممکن است موجب ایراد آسیبهای جبرانناپذیری به نظام سلامت و سطح اعتماد عمومی گردد.
نتیجهگیری: عواملی همچون اصل ضرر، به دلیل ضرر ناشی از سلب اعتماد عمومی از نظام سلامت به دلیل عملکرد پزشک در وضعیت تعارض منافع و همچنین غیر اخلاقیبودن ذاتی قرارگیری آگاهانه پزشک، در وضعیت تعارض منافع و مواردی دیگری مانند آن، لزوم مداخله کیفری و در نهایت جرمانگاری در وضعیت تعارض منافع پزشکان را تبیین و توجیه مینماید. نتایج این تحقیق حاکی از آن است که مداخله کیفری در وضعیت تعارض منافع پزشکان، در معنای عام مداخله، ضرورتی انکارناپذیر بوده، لذا با مکاننگاری این وضعیت در سپهر نظارت اجتماعی، اقدامات کنشی و واکنشی کیفری با رعایت اصل استفاده از مجازات به عنوان آخرین حربه توصیه میگردد.
نوع مطالعه:
پژوهشي |
دریافت: 1400/12/11 | پذیرش: 1401/3/8