1- گروه حقوق عمومی و بینالملل، دانشکده حقوق، الهیات و علوم سیاسی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.،
2- گروه حقوق بینالملل، دانشکده حقوق، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.
3- گروه حقوق عمومی و بینالملل، دانشکده حقوق و علوم و سیاسی، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران.،
چکیده:
زمینه و هدف: تروریسم سایبری به عنوان یک خطر بالقوه تمامی کشورهای جهان را تهدید میکند و با ویژگیهایی که دارد ناقض جدی صلح، امنیت بینالمللی و حقوق بشر است. از سوی دیگر شیوه ارتکاب آن با جرائم تروریستی کلاسیک، چالشهای اساسی در حوزه صلاحیت، کشف جرم، استرداد و مجازات عاملان ایجاد نموده است، لذا پدیدهای که ماهیت فرامرزی دارد با اقدامات ملی قابل مبارزه و سرکوب نیست و نیاز به همکاریهای سازمان یافته با عزم جدی تابعان حقوق بینالملل دارد. این همکاریها ابعاد گستردهای دارد که اولین و مهمترین بعد آن تلاش در راستای وضع قواعد در راستای مبارزه با تروریسم سایبری است.
روش: روش پژوهش در این مقاله توصیفی ـ تحلیلی است و روش جمعآوری اطلاعات به صورت کتابخانهای است و با مراجعه به اسناد، کتب و مقالات صورت گرفته است. ابتدا به شیوه توصیفی عملکرد برخی نهادهای شاخص در حوزه سیاستگذاری در مبارزه با تروریسم سایبری بررسی و سپس با شیوه تحلیلی، از این اقدامات و عملکردها ملاکی برای اقدامات مؤثر آتی ارائه خواهد شد.
ملاحظات اخلاقی: در تحقیق حاضر، اصل امانتداری، صداقت، بیطرفی و اصالت اثر رعایت شده است.
یافتهها: با توجه به مبتلابهبودن مسأله تروریسم در تمامی انواع آن، سهولت ارتکاب حملات سایبری، ایجاد رعب و وحشت و نیز عواقب بسیار شدید آن نسبت به تروریسم فیزیکی، سازمانها اعم از سازمان ملل تا سازمانهای منطقهای، گروهها و زیرگروهها، اقدامات متعددی را در راستای تحقق همکاریهای مؤثر و مجدانه میان اعضای خود از جرمانگاری گرفته تا کشف، استرداد تا مجازات مجرمین، در دستور کار خود قرار دادهاند. در حوزه تحلیل میزان کارآمدی اقدامات صورتگرفته توسط سازمانهای بینالمللی، باید فاکتورهایی چون اقدامات در حوزه وضع قواعد با رویکرد پیشگیرانه و جرمانگاری و در نیز اجرای قواعد با همکاری و هماهنگی بینالمللی را مد نظر قرار داد.
نتیجهگیری: با توجه به مطالعه صورتگرفته در رویه سازمانهای بینالمللی و منطقهای در تحقق تعهد دولتها به همکاری در وضع قواعد در واکنش به تروریسم سایبری، این نکته قابل ملاحظه است که سازمانهای منطقهای با رویکرد امنیتی مانند ناتو توفیق قابل ملاحظهتری نسبت به سازمان ملل متحد داشتهاند.
نوع مطالعه:
پژوهشي |
دریافت: 1402/4/4 | پذیرش: 1402/6/6