کرامت انسانی در زمره یکی از گل‌واژه‌های حقوق بشری است که انسان بدان متصف است. در واقع، این دانش‌واژه، وصفی است انسانی و مختص انسان که هیچ قیدی آن را مقید و هیچ شرطی آن را مشروط نمی‌کند. با این‌که این وصف انسانی از همان اوانِ حیات بشر همواره با وی و در اندیشه‌های اخلاقی و دینی مورد عنایت بوده است لیکن این مهم به صورت علمی و با نگاهی متفکرانه بشری بعد از تهیه و تصویب اعلامیه جهانی حقوق بشر 1948 مورد توجه قرار گرفت و امروزه این مقوله به نوعی جهان‌شمول شده و از چنان اهمیتی برخوردار گشته است که هیچ فعل انسانی نمی‌تواند بدون توجه بدان و در واقع بدون سازگاری با آن صورت گیرد. بدین‌سان، در روزگار ما، کرامت انسانی به مثابه میراث ذاتی بشری و بنیاد و شالوده آفرینش بشری به شمار می‌آید که تمامی رویکردهای انسانی در هر امری باید مطابق با آن باشند. از سوی دیگر، اخلاق پزشکی و نیز اخلاق زیستی با محور اخلاق در عالم پزشکی و زیست انسانی (و حتی جانوری و محیطی) از جمله مسائلی است که اعتلاء جامعه بشری و سلامت و بهداشت جسمی و روانی را مد نظر داشته و از این رهگذر رابطه تنگاتنگی با مقوله کرامت انسانی می‌یابد. چندان که به سهم خود بر این وصف انسانی تأمل کرده و توجه به آن را به همگان توصیه می‌نمایند. از دیگر سو، از آن‌جا که دانش‌واژه مزبور، وصفی مختص انسانی است، حد و مرز نمی‌شناسد و مرزها را درنوردیده، همگان باید در قبال آن رویکرد عنایت پیشه نمایند، به نحوی که تعدی از آن واجد واکنش و پاسخ جامعه خواهد بود و مرتکب را تا مرز طرد از اجتماع می‌کشاند. چنین ضرورتی برای همه‌گیر شدن آن، در عرصه فراملی در چارچوب اسناد بین‌المللی تصریح گردیده و تبلور می‌یابند که اعلامیه جهانی حقوق بشر و اعلامیه ژنوم انسانی و حقوق بشر در زمره این اسناد است. با این بیان در گستره مسائل زیست‌پزشکی، با قلمرو نوینی به نام حقوق بین‌الملل زیست‌پزشکی روبرو می‌شویم که با تمرکز بر مسائل زیست‌اخلاقی و پزشکی، عنایت به حقوق بینادین بشری و کرامت انسانی را گوشزد می‌نمایند؛ چندان که عنوان «اعلامیه ژنوم انسانی و حقوق بشر یونسکو» نیز تااندازه‌ای گویای این واقعیت است. نویسنده مقاله حاضر که خود عضو کمیته بین‌المللی اخلاق زیستی یونسکو است، با عنایت به مقوله کرامت انسانی در عالم اخلاق زیست‌پزشکی، به این دو مفهوم و رابطه نزدیک آن‌ها پرداخته و در این زمینه، با نگاهی دقیق به تفکیک مقوله «کرامت انسانی» اقدام و برای آن دو قسم متصور شده است. بر این اساس، نگارنده در کنار این‌که «کرامت فردی» را از «کرامت بشری» متمایز می‌داند، به این دو گزینه در اعلامیه ژنوم انسانی و حقوق بشر پرداخته و جایگاه هر یک را در این سند بین‌المللی تبیین می‌نماید.