دوره 1، شماره 3 - ( زمستان 1386 )                   جلد 1 شماره 3 صفحات 191-163 | برگشت به فهرست نسخه ها

XML English Abstract Print


1- عضو شورای پژوهشی، مرکز تحقیقات بیوتکنولوژی، مرکز تحقیقات علوم تغذیه دانشگاه علوم پزشکی تبریز و مرکز تحقیقات اخلاق و حقوق پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، تهران، ایران
2- رییس مرکز تحقیقات اخلاق و حقوق پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، تهران، ایران
چکیده:  

حق برخورداری از آزادی انتخاب مواد غذایی و نوع آن‌ها یکی از حقوق اساسی ابناء بشر محسوب می‌شود که سلب‌کردنی نیست. این حق به مفهوم استحقاق داراشدن و تعهدی است اخلاقی که بر اساس تصور و تصدیق حقوق هر فرد از افراد جامعه به رسمیت شناخته می‌شود. اگر عموم مردم حقی در مورد لزوم علامت‌گذاری مواد تراریخته (مهندسی‌شده ژنتیکی[i]) داشته باشند، باید درک شود که منظور از مصرف‌کننده و حقوق مصرف‌کننده چیست؟ مصرف‌کننده کسی است که کالای اقتصادی را به کار می‌برد و در بازار عمومی مصرف شرکت می‌کند. حقوق مصرف‌کننده عبارت است از حق داشتن: سلامت، اطلاعات، انتخاب، عرضه، دریافت خسارت، آموزش و تعلیم در مورد مواد و وسایل جدید عرضه‌شده به بازار، برآوردن نیازهای اصلی و محیط زندگی خود و بالاخره حق تمیز و تشخیص مصلحت خود و افراد و محیط تحت تکفل خود می‌باشد. درک حقوق مصرف‌کننده موضوع استقلال فرد را مطرح می‌کند. استقلال، توانایی نشان‌دادن خویشتن یک فرد با حفظ هویتش از طریق انتخاب و تصمیم‌گیری در محدوده رفتارهای خودش می‌باشد. استقلال با پدرمآبی در تضاد است که در آن شخصی یا نهادی در محل و موضع قدرت مستقر است تا برای مصلحت دیگری عمل کند بدون این‌که رضایت وی را داشته باشد. بنابراین در شرایط فعلی دنیای تولید و تجارت و اقتصاد آیا مصرف‌کنندگان توانایی تصمیم‌گیری برای دفاع حق خودشان در برابر غذاهای GM (مواد غذایی مهندسی‌شده ژنتیکی) و یا یک میکروارگانیسم‌های مهندسی‌شده ژنتیکی[ii] بدون برچسب و یا علامت مشخص و یا حتی علامت‌دار را دارند؟

هنوز لازم است تحقیقات بیشتری درباره تأثیرات بلندمدت غذاهای GM انجام شود. همچنین دسترسی آسان به اطلاعات حقیقی، بی‌طرفانه و آموزش مناسب مصرف‌کننده در رابطه با GMOs ابزار ارزشمندی برای کاهش بی‌اعتمادی مصرف‌کننده خواهد بود و توجه به نگرانی‌های عموم و پرداختن به آن‌ها ضروری است. اطلاع از GM بودن مواد غذایی و GMO بودن میکروارگانیسم‌ها حقی است که عموم مردم استحقاق دانستن و آگاهی از آن را دارند، اما حقوق مصرف‌کنندگان در صورت فقدان برچسب GM و GMO و عدم ارائه آموزش کافی قبلی در بازار مصرف زیر پا گذاشته می‌شوند.

 

پی‌نوشت‌ها

[i]. Genetically Modified

[ii]. GM: Genetically Modified

نوع مطالعه: پژوهشي |
دریافت: 1386/2/21 | پذیرش: 1386/4/28

بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.