پارسا الهه، عباسی محمود، کریمی عباس، رحمانی منشادی حمید، جعفری محمدحسین. تحلیل ضمان قهری مشاور ژنتیک در رابطه با خطای تشخیص قبل از تولد. مجله علمی پژوهشی حقوق پزشکی. 1396; 11 (41) :97-117
URL: http://ijmedicallaw.ir/article-1-740-fa.html
1- گروه حقوق، واحد یزد، دانشگاه آزاد اسلامی، یزد، ایران،
2- رییس مرکز تحقیقات اخلاق و حقوق پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، تهران، ایران. (نویسنده مسؤول)
3- دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران، تهران، ایران،
4- عضو هیأتعلمی گروه حقوق، دانشگاه یزد، یزد، ایران،
5- عضو هیأتعلمی گروه حقوق، واحد یزد، دانشگاه آزاد اسلامی، یزد، ایران،
چکیده:
فناوری ژنتیکی یکی از انقلابهای بزرگ در زمینه علم پزشکی بوده است که به سرعت در زمینه اکتشافات زیستشناسی و سلولی مولکولی و پروژه ژنوم انسانی در حال پیشرفت است. پیشرفت در آزمایشات ژنتیکی به مردم این اختیار را میدهد که از ابتلا به بیماریهای خاص جلوگیری کنند و همچنین مانع تولد کودک با اختلالات ژنتیکی خاص شوند. با پیشرفت این علم مشاوران ژنتیک موظف هستند که اطلاعات جدیدی در رابطه با بیماریها در اختیار مراجعهکنندگان قرار دهند که در صورت تخلف از این وظیفه مسؤول شناخته میشوند.
مقاله حاضر که در همایش بینالمللی حقوق پزشکی (حقوق ژنتیک) ارائه شده است، مقالهای توصیفی ـ تحلیلی است و شیوه گردآوری اطلاعات، کتابخانهای است و از مقالات ترجمهشده و پایاننامهها و تجارت سایر کشورها استفاده شده است. یافتهها حاکی از این است که زمانی که یک مشاور ژنتیک ارائه خدمت مشاوره را تقبل میکند، از نظر قانونی موظف است منافع مراجعهکننده را در نظر گرفته و از او مراقبت نماید و انتظارات وی را پاسخ دهد. مشاوری که به مراجعهکننده بیتوجهی میکند و مراقبتهای لازم را انجام نمیدهد، از نظر قانونی مسؤول شناخته میشود. بیشتر موارد قصور حرفهای یا خطای شغلی نتیجه بیتوجهی میباشد. برخی بر این عقیده هستند که مشاور ژنتیک ضامن خسارت وارده به والدین و فرزند معلول نمیباشد، اما با توجه به مطالعات صورتگرفته دور از انصاف است که در صورت فراهمبودن تمام ارکان ضمان (خطا، وجود ضرر، رابطه سببیت بین ضرر وارده و تقصیر) مشاور ژنتیک را مبرا از مسؤولیت بدانیم. بنابراین والدین و فرزند معلول میتوانند بر طبق قواعد ضمان قهری در قالب تولد ناشی از خطا و زندگی ناشی از خطا در دادگاههای عمومی یا در دادسرای انتظامی پزشکان طرح دعوا کرده و خسارات وارده را مطالبه یا اقامه شکایت انتظامی نمایند. نتایج این تحقیق نشان میدهد که اثبات تقصیر در رابطه با مشاور ژنتیک از سایر عوامل زیان متفاوت است، لیکن در حقیقت تعهدی که به عنوان تعهد به اطلاعرسانی دقیق بر دوش مشاور ژنتیک سنگینی میکند، موجب میشود که مراجعهکننده در صورتی که ثابت کرد به مشاور ژنتیک مراجعه داشته است، از آن پس مشاور ژنتیک در رابطه با تعهد اطلاعرسانی مدعی محسوب میشود و اینکه اطلاعات لازم را به مراجعهکننده داده است، به عنوان ادعایی محسوب میشود که توسط وی باید اثبات گردد. علاوه بر این مورد در رابطه با اشخاصی که میتوانند طرح دعوا کنند، این بحث ویژگی خاص دارد که والدین میتوانند در قالب طرح دعوای تولد ناشی از خطا تمام خسارات وارده فوقالعاده را تا سن رشد مطالبه کنند. همچنین طفل میتواند در قالب طرح دعوای زندگی ناشی از خطا فقط هزینههای مربوط به بعد از سن رشد را خواستار شود. ضروری است دادگاهها علاوه بر صدور حکم بر پرداخت مبلغی به عنوان خسارت در قالب دیه یا ارش، به علت عدم قابلیت تعیین خسارات آینده و استمرار آثار تلخ آن به پرداخت مستمری برای آینده فرزند معلول نیز حکم صادر نمایند.
نوع مطالعه:
پژوهشي |
دریافت: 1396/6/19 | پذیرش: 1396/6/19