Tariverdi S, Fallahzadeh A M. The Role of the Judicial Procedures of the Administrative Justice Court’s General Assembly in the Development of the Administrative Rights’ Principles from the Perspective of Human Right. MLJ 2020; 14 :499-513
URL:
http://ijmedicallaw.ir/article-1-1156-fa.html
1- دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه علامه طباطبایی (ره)، تهران، ایران،
2- دانشگاه علامه طباطبایی (ره)، تهران، ایران. (نویسنده مسؤول)
چکیده:
زمینه و هدف: رویه قضایی در کنار قانون، به عنوان مهمترین منبع ایجاد قواعد حقوقی به شمار میرود، هرچند در نظام حقوق اداری ایران استفاده از رویه قضایی اغلب به عنوان منبع فرعی و تفسیری قانون مورد توجه بوده است، لیکن نقش دادگاههای اداری خصوصاً در رأس آنها دیوان عدالت اداری در بیان و تولید رویه قضایی حاویِ اصول کلی و مفاهیم بنیادی حقوق اداری بسیار مهم و حیاتی است. این مقاله با هدف بررسی نقش هیأت عمومی دیوان عدالت اداری در شناسایی و تحکیم اصول حقوق اداری به منظور اعتلا و پرورش این اصول همگام با توجه به حقوق بشر، انجام گردیده است.
مواد و روشها: روش تحقیق در این مقاله به صورت اسنادی است که با بهرهگیری از منابع کتابخانهای تدوین گردیده است.
یافتهها: دیوان عدالت اداری به عنوان یکی از نهادهای حمایت و صیانت از حقوق بشر در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، نمودار شده است. این نهاد به نسبت دیگر نهادها، از سابقه و قدمت بیشتری در قبال حمایت و صیانت از حقوق بشر برخوردار میباشد. همچنین رویه قضایی این نهاد، هرچند بعنوان منبع فرعی مطرح میگردد، لیکن نقش مهمی در توسعه اصول حقوق اداری داشته است.
نتیجهگیری: در دادرسیهای اداری صرف تکیه بر قوانین موضوعه و اصل حاکمیت قانون جهت کنترل قضایی تصمیمات و اقدامات مقامات اداری چندان راهگشا نیست. در این راستا، استفاده از معیار «اصول حقوق اداری» میتواند خلأ ناشی از فقدان منابع قاعدهساز را خصوصاً در کنترل قضایی اعمال اداری پر کند. رعایت حقوق بشر از مهمترین وظایف تعریفشده دیوان عدالت اداری به شمار میرود. در این زمینه، هرچند نقش هیأت عمومی دیوان عدالت اداری در بیان و تولید رویه قضایی حاوی اصول کلی و مفاهیم بنیادی حقوق اداری بسیار مهم و حیاتی است، اما در مجموع میتوان بیان داشت دیوان عدالت اداری نخست در بهرهگیری از اصول مدرن حقوق اداری از موفقیت چشمگیری برخوردار نبوده است. همچنین اختیارات دیوان عدالت اداری در حمایت و التزام دستگاههای دولتی به رعایت حقوق بشر کاهش یافته است.
نوع مطالعه:
پژوهشي |
دریافت: 1398/9/18 | پذیرش: 1399/1/27