دوره 15، شماره 56 - ( 1-1400 )                   جلد 15 شماره 56 صفحات 856-862 | برگشت به فهرست نسخه ها

XML English Abstract Print


1- واحد نجف آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف آباد، ایران
2- گروه حقوق، واحد نجف آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف آباد، ایران
چکیده:  
زمینه و هدف: بیوتکنولوژی یا زیست فناوری به تکنیک­ های گوناگون استفاده از موجودات زنده به منظور تولید و اصلاح محصولات، گیاهان و جانوران اطلاق می­ شود که هر چند محصولات به دست آمده از این علم کاربردها و فواید زیادی دارد اما نباید خطرات و نگرانی­ های آن را نادیده گرفت از جمله این خطرات خساراتی است که این نوع محصولات به محیط زیست وارد می ­کنند که با توجه به اهمیت خاص حفظ محیط زیست باید مسئولیت مدنی آن مورد توجه قرار گیرد خصوصا اینکه ابعاد مختلف و پیچیده این نوع محصولات و ماهیت خاص مسئولیت مدنی خسارات زیست محیطی که آیا تابع قواعد حقوق خصوصی است یا حقوق عمومی، نحوه جبران خسارت ناشی این محصولات را با ابهاماتی مواجه نموده است که در حقوق ما قاعده و قانون خاص و جامعی برای آن وجود ندارد.
مواد و روش‌ها: بررسی­ های انجام شده به روش توصیفی-تحلیلی و استفاده از اطلاعات و منابع کتابخانه­ ای می­ باشد.
یافته‌ها: خسارت­ های زیست محیطی دارای ماهیتی دو وجهی حقوق خصوصی و عمومی هستند بنابراین باید برای چگونگی جبران خسارات زیست محیطی هم قواعد حقوق خصوصی و هم قواعد حقوق عمومی را مدنظر داشت که با توجه به قوانین عام و خاص داخلی از جمله قانون ایمنی زیستی مصوب 1388 و نظریات ارائه شده در این زمینه و اسناد بین­المللی از جمله کنوانسیون تنوع زیستی، پروتکل ناگویا-کوالالامپور و دستورالعمل 2004 اتحادیه اروپا و همچنین برخی قوانین خارجی از جمله قوانین خاص کشورهای فرانسه، آلمان، سوئیس و نروژ که اکثرا نظریه مسئولیت مدنی محض را توصیه یا پذیرفته ­اند.
ملاحظات اخلاقی: در نگارش این مقاله اصول اخلاقی و امانت­داری رعایت گردیده است.
نتیجه‌گیری: به نظر می ­رسد با توجه به پیچیدگی خاص این نوع محصولات که بعضی آثار آن در دراز مدت ظاهر می­ شود و اثبات تقصیر و رابطه سببیت بسیار دشوار است، پذیرش مسئولیت محض برای جبران چنین خساراتی راهگشا باشد هر چند بهتر است برای جبران چنین خساراتی قبل از هر گونه آزمایش، تولید و انتشار محصولات بیوتکنولوژی، متصدی آن الزاما وجهی را به عنوان خسارات احتمالی، مالیات و یا بیمه در صندوق خاصی که بدین منظور تشکیل می ­شود، بپردازد تا در زمان ورود خسارت از این صندوق جبران گردد و خسارتی بدون جبران باقی نماند و همچنین از این طریق انگیزه­ ی متصدی برای چنین فعالیت­ های علمی و اقتصادی کم نشود.
نوع مطالعه: پژوهشي |
دریافت: 1399/5/1 | پذیرش: 1400/4/21

بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.