1- گروه حقوق خصوصی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران،
2- گروه حقوق خصوصی، واحد کرج، دانشگاه آزاد اسلامی، کرج، ایران. (نویسنده مسؤول)
چکیده:
زمینه و هدف: در نظامهای حقوقی مختلف جهان، دیدگاههای متفاوتی درباره ارشاد قضایی و میزان اثر آن در امر قضاوت دیده میشود. از طرفی، مسأله ارشاد قضایی به شکل قابل توجهی به مقوله حقوق شهروندی گره خورده است. در همین راستا، پژوهش حاضر درصدد است تا جایگاه ارشاد قضایی در نظام دادرسی را از حیث تأثیرگذاری بر حوزه حقوق شهروندی مورد بررسی قرار دهد.
مواد و روشها: روش مورد استفاده در این پژوهش توصیفی ـ تحلیلی است و در آن با بهرهگیری از منابع اسنادی و کتابخانهای نسبت به گردآوری اطلاعات اقدام شده است.
یافتهها: در طی فرایند ارشاد قضایی، حقوق طرفین دعوی به آنان نشان داده میشود و راهنمایی قاضی جنبه مخیره دارد و طرفین ملزم به اطاعت امر نمیباشند. به علاوه، قاضی میتواند بدون مخاطب قراردادن شخص معینی، به طرح دعوا، طرفین را رهنمون سازد؛ در عین اینکه طرف مقابل اختیار دارد که این امر را انجام ندهد، اما قاضی برای کشف حقیقت قضایی و انطباق آن با حقیقت عینی تلاش میکند که این خود بخشی از فرایند دستیابی به عدالت قضایی و محققشدن حقوق شهروندی است.
نتیجهگیری: قانونگذار اسلامی با دفاع از ارشاد قضایی، اثرات قابل توجهی بر حقوق شهروندی میگذارد؛ اینکه با کاستن از اطاله دادرسی در جریان بررسی پروندههای قضایی، هزینههای مالی و زمان بررسی آنها را به حداقل میرساند و همچنین با راهنمایی طرفین دعوا، زمینه را برای برقراری عدالت قضایی تمهید مینماید. ارشاد قضایی به کشف حقیقت و جلوگیری از تضییع حقوق شهروندان به عنوان طرفین دعوی منجر میشود. همچنین با بهرهگیری از ارشاد قضایی، اعتماد به دستگاه قضایی بیشتر میشود و امنیت قضایی نیز گسترش خواهد یافت.
نوع مطالعه:
پژوهشي |
دریافت: 1398/7/9 | پذیرش: 1398/11/1