1- دانشگاه عدالت، تهران، ایران،
2- عضو هیأتعلمی گروه حقوق جزا و جرمشناسی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه عدالت، تهران، ایران. (نویسنده مسؤول)
3- عضو هیأتعلمی گروه حقوق جزا و جرمشناسی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه عدالت، تهران، ایران،
چکیده:
زمینه و هدف: به صورت کلی، مطابق مطالعات و تحقیقات انجامشده در اکثر کشورها، از جمله در ایران، جزای زندان در برآوردهکردن رسالتها و اهدافش که همانا اصلاح مجرمان و پیشگیری اولیه و ثانویه ازتکرار بزه بوده است، عملکرد موفقی نداشته است و در این بین، حقوق شهروندی زندانیان نیز به عنوان یک شهروند رعایت نشده است که بر همین اساس به سمت حبسزدایی گام برداشته است. هدف ما در این مقاله دستیابی به دلایل عدول از کیفر حبس با تأکید بر منشور حقوق شهروندی میباشد.
مواد و روشها: این مقاله به روش توصیفی ـ تحلیلی نگارش شده است.
یافتهها: یافتهها حاکی از این است که چنانچه علل حبسزدایی را از دو بعد نظری و عملی بررسی کنیم. دکترین حقوق که مخالف کیفر حبس بودند. همچنین مکاتب فکری و فلسفی که مجازات زندان را برای اصلاح سودمند نمیدانستند، در دسته علل نظری قرار میگیرند و از بعد دیگر، بعد عملی است که توسط مقنن و دستگاه قضا با تصویب بخشنامههای حبسزدا عملی میشود. بنابراین یافتهها حاکی از این است که به دلیل شکست اهداف زندان و ایضاً هزینههای زندان نظام کیفری به سمت حبسزدایی سوق پیدا کرد.
نتیجهگیری: عدول از حبس در هر دوره علل خاصی داشته است، لیکن شکست سیاست اصلاح زندان مهمترین دلیل در هر دوره بوده و همچنین عللی همچون عوامل اقتصادی (هزینههای نگهداری شخص زندانی نیروی انسانی در اداره زندانها و...)، تورم جمعیت کیفری به خصوص در جرائم مربوط به مواد مخدر، عدم موفقیت در سیاست بازسازی و اصلاحنمودن محکومین در زندان و پیشگیری از تکرار بزه در اشخاصی که در زندان اصلاح شدهاند، در دوره قبل از انقلاب و در دوره پهلوی سیاست رضاخان بر تبعید بود. همچنین در دوره محمدرضاشاه این روند ادامه یافت در قانون 1361 نیر که بعد از پیروزی انقلاب شکوهمند اسلامی صورت پذیرفت، نقش مذهب و هزینههای اقتصادی که مجرمان بر دوش نظام میگذاشتند، زمینه را برای حبسزدایی درقانون مجازات اسلامی مصوب 1392 فراهم نمودند که طی این دورهها مجازات به سمت عدول از کیفر حبس پیش رفت.
نوع مطالعه:
پژوهشي |
دریافت: 1398/11/3 | پذیرش: 1399/6/19