Aghamohammadi A, Haji Azizi B. Patents of Genetically Modified Organisms (GMO) in Comparative Law (Legal Systems Approach to America, Canada,
Europe and Iran and TRIPS Agreement). MLJ 2022; 16 (57) :140-155
URL:
http://ijmedicallaw.ir/article-1-1327-fa.html
آقامحمدی اکرم، حاجیعزیزی بیژن. اختراعات موجودات اصلاحشده ژنتیکی (تراریخته) در حقوق تطبیقی (بررسی رویکرد نظامهای حقوقی آمریکا، کانادا، اتحادیه اروپا و ایران و موافقتنامه تریپس). مجله علمی پژوهشی حقوق پزشکی. 1401; 16 (57) :140-155
URL: http://ijmedicallaw.ir/article-1-1327-fa.html
1- گروه حقوق خصوصی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه بوعلی سینا، همدان، ایران
چکیده:
زمینه و هدف: موجودات اصلاحشده ژنتیکی (تراریخته)، آفریدههای فکر خلاق بشری هستند و حق اختراع به عنوان یکی از قالبهای مالکیت فکری، موجد نوعی حق انحصاری برای این نوع از محصولات میباشد. حمایت از اختراعات در حوزه محصولات تراریخته، به شرکتها یک نوع حق کنترل و نظارت بر اختراع را فراهم میکند.
روش: روش تحقیق این مقاله به صورت توصیفی ـ تحلیلی میباشد و روش گردآوری اطلاعات به صورت کتابخانهای و با مراجعه به اسناد، کتب و مقالات صورت گرفته است.
ملاحظات اخلاقی: در تمام مراحل نگارش پژوهش حاضر اصالت متن، صداقت و امانتداری رعایت شده است.
یافتهها: به علت حاکمیت اصل سرزمینیبودن بر قوانین مالکیت فکری، نظام حقوقی کشورها در مورد ثبت اختراع متنوع است. تولیدکنندگان عمده محصولات تراریخته از کشورهای صنعتی پیشرفته، مانند آمریکا، کانادا و کشورهای اروپایی میباشد و در عین حال ثبت اختراعات این حوزه علیرغم برخی جنبههای حقوقی با استقبال فراوانی مواجه شده است. در حال حاضر در ایران نیز شاهد توسعه این نوع از محصولات هستیم.
نتیجهگیری: شناسایی محصولات تراریخته اغلب با حمایت در قالب حق اختراع پیوند خورده، به گونهای که این بحث به یکی از جنجالیترین بحثهای حول زیستفناوری و شاخههای آن تبدیل شده است. حق اختراع یک حق قانونی و انحصاری برای بهرهبرداری مالی مخترع فراهم میکند. آمریکا و اروپا با توجه به رویکرد منعطف موافقتنامه تریپس ثبت اختراع را تجویز نموده و هر دو در زمینه ثبت اختراع این حوزه پیشگام بودهاند. در مقابل کانادا رویکرد متفاوتی در پیش گرفته و از ثبت اختراعات حیوانات و گیاهان اصلاحشده ژنتیکی امتناع ورزیده است. حال در ایران شرکتها و مؤسسات تحقیقاتی وقت و هزینه فراوانی را در خصوص ابداعات این حوزه صرف میکنند بدون اینکه از نظام حمایتی خاصی برای ابداعات و اختراعات خود بهرهمند باشند.
نوع مطالعه:
پژوهشي |
دریافت: 1400/1/27 | پذیرش: 1400/6/31