دانشکده حقوق و علوم سیاسی، واحد تهران جنوب، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
چکیده:
زمینه و هدف: از دیرباز که در دانش پزشکی، شناسایی بیماریها و روش تشخیص و بهبود و چگونگی پیشگیری از آن ها را به انسان میآموزد شاید هیچ موضوعی مبهمتر از درک خون نبوده است. خون انسان به عنوان یک ماده حیاتی که نیازهای ضروری همه بافتها و اعضای بدن به وسیله آن تأمین میشود در مقایسه با سایر اعضاء بدن دارای ویژگیهای خاص و متمایزی است و بدین جهت مورد توجه بشر و به طور خاص مورد نظر فقها، حقوقدانان و نظامهای حقوقی داخلی و بینالمللی قرار گرفته است.
مواد و روشها: این تحقیق از نوع نظری بوده و روش تحقیق به صورت اسنادی-کتابخانه ای و توصیفی-تحلیلی بوده است و نسبت به جنبهه ای حقوقی موضوع، تحلیلات لازم صورت گرفته است.
یافتهها: با شناخت ماهیت فقهی و حقوقی این مایع حیاتی و همچنین فرآوردههای آن میتوان شناخت احکام دیگری از آن در زمینه مبانی و ماهیت طب انتقال خون اعم از مالیت، امکان و نحوه واگذاری خون، ارائه خدمات انتقال خون و همچنین مسئولیتهای ناشی از آن، بالتبع، ابعاد مختلف آن به خصوص بُعد اخلاقی واگذاری خون به جهت سودآوری و در نتیجه کالاانگاری آن و آثار طب انتقال خون که مورد مناقشات فقهی و حقوقی فراوان قرار گرفته تسهیل نمود.
ملاحظات اخلاقی: در تمام مراحل نگارش پژوهش حاضر، ضمن رعایت اصالت متون، صداقت و امانتداری رعایت شده است.
نتیجهگیری: خون و فراوردههای خونی، بدون ایجاد نقصان خاصی در بدن که البته صرفنظر از بیماریهای نوظهور احتمالی برای دهنده خون مدنظر است جداپذیر از شخص و قابل ذخیره میباشد که از این حیث احکام حاکم بر مال منقول بر آن حاکم است. همچنین با عنایت به اینکه برای ترانسفوزیون خون و فرآوردههای آن باید از وسایل مخصوص استفاده و آزمایشات خاصی صورت گیرد خون در زمره اموال قیمی قرار میگیرد؛ این امر مرتبط با نظم عمومی بوده و نمیتوان در قراردادهای خصوصی همانند قراردادهای راجع به سایر اموال، ماهیت آن را مطابق اراده و تراضی طرفین، قرار داد و آن را مثلی قلمداد کرد.
نوع مطالعه:
پژوهشي |
دریافت: 1399/12/3 | پذیرش: 1400/5/16