1- گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی، واحد ورامین - پیشوا، دانشگاه آزاد اسلامی، ورامین، ایران،
2- گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی، واحد ورامین - پیشوا، دانشگاه آزاد اسلامی، ورامین، ایران
چکیده:
زمینه و هدف: تشکیل نظام سیاسی در اسلام یکی از راههای اساسی برای پیادهکردن احکام و دستورات دینی است. با این حال، حفظ و صیانت از نظام سیاسی نیز گام مهمی در این مسیر است که در نزد مذاهب خمسه اسلام از راههای مختلفی دنبال میشود. به دلیل جایگاه صیانت از نظام اسلامی، مقاله حاضر درصدد است تا چگونگی صیانت از نظام اسلامی را در نزد مذاهب پنجگانه مورد بحث قرار دهد.
مواد و روشها: روش مورد استفاده در پژوهش حاضر تطبیقی، توصیفی و تحلیلی است و جمعآوری مطالب مقاله از روش کتابخانهای و اسنادی انجام شده است.
یافتهها: در نظام سیاسی مد نظر فقه امامیه، اصول اساسی در صیانت از نظام از طریق قواعد فقهی، یعنی حرمت اخلال در نظام، قاعده مصلحت، نفی جدایی دین از سیاست، رعایت مکارم اخلاقی، احکام حکومتی و همچنین مبنابودن عدالت دنبال میشود، اما در فقه چهارگانه اهل سنت، صیانت از نظام سیاسی بر محور زور و تغلب و اعطای اختیار به شخص حاکم برای اداره جامعه میچرخد.
ملاحظات اخلاقی: در نگارش مقاله حاضر، اصول اخلاقی از جمله امانتداری در استفاده از منابع، بهرهگیری از منابع اصیل و علمی و همچنین دقت در استفاده از مطالب مستند رعایت شده است.
نتیجهگیری: صیانت از نظام سیاسی در فقه شیعه متکی بر رعایت عدالت، برقراری حاکمیت شرع، جهاد مشروع، واجببودن حفظ نظام و همچنین مصلحت عموم مردم صورت میگیرد، اما فقه اهل سنت، گرایشهای غیر مردمسالارانه را تقویت میکند و بیش از آنکه حقوق تودههای مردمی، سعادت آنان و همچنین پیادهکردن احکام شرعی را مبنا قرار دهد، به دنبال قدرتبخشیدن به شخص حاکم و شکلدادن به روابط متصلب برای صیانت از نظام سیاسی است.
نوع مطالعه:
پژوهشي |
دریافت: 1400/7/17 | پذیرش: 1400/11/3