پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات، تهران، ایران
چکیده:
زمینه و هدف: در بحث از وضعیت حقوقی افراد تراجنسی پس از تغییر جنسیت، نهتنها احکام مربوط به خود شخص، بلکه افراد دیگری نیز که به واسطه روابط خانوادگی محق در برخوردای از حقوق خاصی هستند، دستخوش تغییرات خواهد بود. در میان مباحث حقوقی متعدد این موضوع، وضعیت سرپرستی و حضانت کودکان به جهت حساسیت جایگاه آنان با تأکید بر اصل مصلحت، از اهمیت زیادی برخوردار است.
روش: این پژوهش از نوع نظری با روش توصیفی ـ تحلیلی است و گردآوری اطلاعات آن با شیوه کتابخانهای اسنادی صورت پذیرفته است.
ملاحظات اخلاقی: در تمام مراحل پژوهش اعم از مطالعه و گردآوری دادهها، مستندسازی و تحلیل آنها ملاحظات اخلاقی رعایت شده است.
یافتهها: برخی حقوق، متأثر از جنسیت با اتصاف فرد به مرد یا زن، است و به تبع آن حقوق اختصاصی هر یک از زوجین در خانواده بر این اساس مشخص و متغیر خواهد بود، از جمله حقوق مکتسبه والدین (زوجین)، سرپرستی و حضانت کودکان است که در هر نظام حقوقی تصمیمگیری در خصوص آن، مبتنی بر برداشت نظام مذکور از کودک و مفهوم کودکی و بهرهگیری از معیارهای مشخص و کارآمد است. در نظام حقوقی ایران، این معیار تحت عنوان، مصلحت در نظر گرفته شده است.
نتیجهگیری: با توجه به اینکه محور اصلی در بحث سرپرستی و حضانت کودک، بر مصلحت وی شکل گرفته، اگر تغییر جنسیت بر کودک آسیب و صدمه جسمی وارد نکند، حق سرپرستی و یا حضانت برای هر یک از پدر و یا مادر، باقی است و در غیر این صورت، حق ساقط میشود. اگر تغییر جنسیت اثر زیانباری برای کودک نداشته باشد، دلیلی بر اسقاط این حق وجود ندارد، البته در فرض عکس این قضیه، حکم به اسقاط این حق خواهد شد.
نوع مطالعه:
پژوهشي |
دریافت: 1401/2/21 | پذیرش: 1402/3/5