دوره 18، شماره 59 - ( 1-1403 )
جلد 18 شماره 59 صفحات 560-546 |
برگشت به فهرست نسخه ها
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Ghazalbeigloo M, Rahimi R, Sheikh Movahed1 M. Pathology of the Regulatory System Supporting Whistleblowing of Medical Malpractice in the Health Sector in the Iranian Legal System. MLJ 2024; 18 (59) :546-560
URL: http://ijmedicallaw.ir/article-1-1653-fa.html
URL: http://ijmedicallaw.ir/article-1-1653-fa.html
قزل بیگلو مسلم، رحیمی روح‌الله، شیخ موحد مهدی. آسیب‌شناسی نظام تنظیم‌گری حمایتی از سوت‌زنی تخلفات درمانی در بخش سلامت در نظام حقوقی ایران. مجله علمی پژوهشی حقوق پزشکی. 1403; 18 (59) :546-560
1- گروه حقوق عمومی، واحد شیراز، دانشگاه آزاد اسلامی، شیراز، ایران.،
2- گروه حقوق عمومی، واحد شیراز، دانشگاه آزاد اسلامی، شیراز، ایران.
2- گروه حقوق عمومی، واحد شیراز، دانشگاه آزاد اسلامی، شیراز، ایران.
چکیده:
زمینه و هدف: بخش سلامت در تمامی کشور، منابع مالی عظیمی را به خود اختصاص می‌دهد. سروکارداشتن این بخش با جان مراجعه‌کنندگان، عدم امکان ریسک از سوی آن‌ها و سوت‌زنی تخلفات درمانی به همراه صرف منابع مالی گسترده، فرصت را برای ارتکاب تخلفات گسترده فراهم می‌آورد. از یکسو، کمبود امکانات نظارتی حاکمیتی و از سوی دیگر، نظارت گسترده عمومی بر این بخش به عنوان سوت‌زنی، می‌تواند راهگشا باشد. سوت‌زنی در حوزه تخلفات درمانی در بخش سلامت علاوه بر اینکه با تخلفات درمانی مبارزه می‌نماید، جنبه پیشگیرانه نیز با خود به همراه دارد. اهدافی که از این تحقیق انتظار می‌رود: اولاً شناسایی ظرفیت‌های مردمی در پیشگیری از تخلفات درمانی در بخش سلامت در نظام حقوقی ایران است؛ ثانیاً ارزیابی رویکرد نظام حقوقی ایران نسبت به حمایت از سوت‌زنی در زمینه تخلفات درمانی در بخش سلامت است.
روش: این تحقیق در زمره تحقیقات نظری دسته‌بندی می‌شود و روش تحقیق نیز توصیفی ـ تحلیلی است. روش جمع‌آوری اطلاعات در این تحقیق، کتابخانه‌ای است و از طریق رجوع به منابع دست اول، یعنی قوانین و مقررات و منابع دست دوم، یعنی دکترین حقوقی مرتبط صورت گرفته است.
ملاحظات اخلاقی: در تحقیق حاضر، اصول امانتداری علمی، بی‌طرفی و اصالت اثر رعایت گردیده است.
یافته‌ها: به دلیل اینکه قاعده‌گذاری در حوزه سوت‌زنی، عموماً از سوی سازمان‌های نظام پزشکی صورت می‌گیرد، لذا نمی‌توان معتقد بود نهاد واضع، خود به عنوان نهاد در معرض بتواند تخلفات درمانی را به خوبی شناسایی نماید.
نتیجه‌گیری: در نظام حقوقی جمهوری اسلامی ایران، سامانه 1690 وزارت بهداشت به عنوان یک سامانه سوت‌زنی در حوزه تخلفات درمانی عمل می‌نماید. با این حال، این سامانه نیز صرفاً با تخلفات پزشکان مقابله می‌نماید؛ این در حالی است که سوت‌زنی در حوزه تخلفات درمانی صرفاً شامل تخلفات پزشکان نمی‌شود، بلکه سطح گسترده‌ای از ذی‌نفعان را شامل می‌شود. به نظر می‌رسد که در حوزه سوت‌زنی تخلفات درمانی، وزارت بهداشت بایستی از تمرکز صرف بر تخلفات پزشکان در سیاستگذاری‌های خود پرهیز نموده و در این راستا بر تخلفات سایر ذی‌نفعان برای نمونه کادر درمان غیر از پزشکان نیز متمرکز شود. علاوه بر این، تفکیکی میان سوت‌زنی جرائم فساد اداری در حوزه درمانی و تخلفات درمانی در بخش سلامت ایران صورت نگرفته است و نظام افتراقی برای تفکیک تخلف و جرم در ارتباط با سوت‌زنی شکل نگرفته است. نهایتاً باید گفت که با توجه به اینکه تخلفات در حوزه سلامت به عنوان تخلفات تخصصی محسوب می‌شوند، سوت‌زنی نیز بایستی همگام با آن تخصصی شود. از این رو نمی‌توان در بسیاری از موارد، از افراد عادی این انتظار را داشت که نسبت به گزارش‌دهی تخلفات درمانی که جنبه تخصصی دارند، اقدام نماید.
روش: این تحقیق در زمره تحقیقات نظری دسته‌بندی می‌شود و روش تحقیق نیز توصیفی ـ تحلیلی است. روش جمع‌آوری اطلاعات در این تحقیق، کتابخانه‌ای است و از طریق رجوع به منابع دست اول، یعنی قوانین و مقررات و منابع دست دوم، یعنی دکترین حقوقی مرتبط صورت گرفته است.
ملاحظات اخلاقی: در تحقیق حاضر، اصول امانتداری علمی، بی‌طرفی و اصالت اثر رعایت گردیده است.
یافته‌ها: به دلیل اینکه قاعده‌گذاری در حوزه سوت‌زنی، عموماً از سوی سازمان‌های نظام پزشکی صورت می‌گیرد، لذا نمی‌توان معتقد بود نهاد واضع، خود به عنوان نهاد در معرض بتواند تخلفات درمانی را به خوبی شناسایی نماید.
نتیجه‌گیری: در نظام حقوقی جمهوری اسلامی ایران، سامانه 1690 وزارت بهداشت به عنوان یک سامانه سوت‌زنی در حوزه تخلفات درمانی عمل می‌نماید. با این حال، این سامانه نیز صرفاً با تخلفات پزشکان مقابله می‌نماید؛ این در حالی است که سوت‌زنی در حوزه تخلفات درمانی صرفاً شامل تخلفات پزشکان نمی‌شود، بلکه سطح گسترده‌ای از ذی‌نفعان را شامل می‌شود. به نظر می‌رسد که در حوزه سوت‌زنی تخلفات درمانی، وزارت بهداشت بایستی از تمرکز صرف بر تخلفات پزشکان در سیاستگذاری‌های خود پرهیز نموده و در این راستا بر تخلفات سایر ذی‌نفعان برای نمونه کادر درمان غیر از پزشکان نیز متمرکز شود. علاوه بر این، تفکیکی میان سوت‌زنی جرائم فساد اداری در حوزه درمانی و تخلفات درمانی در بخش سلامت ایران صورت نگرفته است و نظام افتراقی برای تفکیک تخلف و جرم در ارتباط با سوت‌زنی شکل نگرفته است. نهایتاً باید گفت که با توجه به اینکه تخلفات در حوزه سلامت به عنوان تخلفات تخصصی محسوب می‌شوند، سوت‌زنی نیز بایستی همگام با آن تخصصی شود. از این رو نمی‌توان در بسیاری از موارد، از افراد عادی این انتظار را داشت که نسبت به گزارش‌دهی تخلفات درمانی که جنبه تخصصی دارند، اقدام نماید.
واژه‌های کلیدی: سوت‌زنی تخلفات درمانی، سامانه 1690، وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، سازمان نظام پزشکی، حق سلامت
نوع مطالعه: پژوهشي |
دریافت: 1402/3/7 | پذیرش: 1402/8/28
دریافت: 1402/3/7 | پذیرش: 1402/8/28
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
