1- مؤسسه عالی آموزش و پژوهش مدیریت و برنامهریزی، تهران، ایران.
2- مرکز تحقیقات اخلاق و حقوق پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، تهران، ایران.،
3- دانشکده حقوق، دانشگاه شاهد، تهران، ایران.،
چکیده:
زمینه و هدف: به دلیل پیچیدگی تصمیمات پزشکی، کاربرد سیستمهای اینترنتی، از جمله هوش مصنوعی جهت پشتیبانی از این تصمیمات افزایش یافته است. ضرورت استفاده از نرمافزارهای جدید، واقعیاتی هستند که در علم پزشکی از لحاظ آثار حقوقی و از جمله مسئولیت مدنی حائز اهمیت هست. یکی از مهمترین سؤالات حقوقی در این بخش این است که ورود هوش مصنوعی چه تأثیراتی بر روی مفاهیم و ارکان مربوط به مسئولیت مدنی، از جمله مفهوم تقصیر دارد.
روش: این تحقیق از نوع نظری و به روش توصیفی ـ تحلیلی است و روش جمعآوری اطلاعات به روش کتابخانهای و با مراجعه به اسناد، کتب و مقالات صورت گرفته است.
ملاحظات اخلاقی: در پژوهش حاضر جنبههای اخلاقی مطالعات کتابخانهای شامل اصالت متون، صداقت و امانتداری به طور کامل رعایت شده است.
یافتهها: بحث اصلی بر سر مسأله تقصیر و معیارهای تشخیص آن در پزشکی هوشمند است. در این راستا با بررسی ماده 495 قانون مجازات اسلامی و مقررات خاص، تبیین هوش مصنوعی و کاربردهای آن در پزشکی، این یافتهها حاصل شد که جدای از اینکه نمیتوان برای هوش مصنوعی قائل به مسئولیت جداگانه بود، باید مفهوم تقصیر را در این موارد به شیوه جدید و با در نظرگرفتن مقتضیات امر بررسی کرد.
نتیجهگیری: تفاوتهای هوش مصنوعی با سایر ابزار از جهت استقلال در تصمیمگیری، تحلیل تفاوتهای این دو مبحث را ضروری میکند، ممکن است نظام حقوقی تمایل به مسئولدانستن ماشین مبتنی بر تکنولوژی هوش مصنوعی داشته باشد، به نظر نگارنده، دشوار است که بتوان برای آن قائل به شخصیت حقوقی و مسئولیت جداگانه بود. زمانی که یک پزشک در فرآیند درمان، جهت تشخیص بیماری و یا در مراحل دیگر مربوط به درمان از نرمافزارهای هوشمند بهره میگیرد و در نتیجه اعتماد پزشک به تشخیص هوش مصنوعی، به بیمار آسیب وارد میشود، بعد از اطمینان از به رسمیت شناختهشدن استفاده از هوش مصنوعی در امر درمان در نمونه مورد نظر، باید بررسی گردد که شیوه درمانی به کار گرفتهشده، در علم پزشکی مطابق مقررات پزشکی است یا خیر و معیار در تشخیص تقصیر پزشک «رفتار پزشکی متعارف» است و این متعارفبودن باید در طرز استفاده از نرمافزار هوش مصنوعی نیز رعایت گردد.
نوع مطالعه:
پژوهشي |
دریافت: 1403/1/15 | پذیرش: 1403/4/31