1- گروه حقوق خصوصی، دانشکده حقوق و الهیات، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.،
2- مرکز تحقیقات اخلاق و حقوق پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، تهران، ایران
چکیده:
زمینه و هدف: با عنایت به افزایش بیماریها و دامنه عارضه آنها در جوامع امروزی درمان و کیفیت آن یکی از جدیترین امور در زندگی افراد محسوب میشود و هرگونه انحراف در این زمینه میتواند آثار زیانباری به دنبال داشته باشد. بر این اساس، تعهد پزشکان به درمان افزایش یافته و این امر آنها را بر این داشته است که گاهی برای رهایی از مسئولیت احتمالی آتی، اقداماتی را انجام دهند که ضروری نبوده و نفعی برای بیمار نداشته باشد. بنابراین تبیین پزشکی تدافعی، شرایط تحقق، مبنا و مصادیق مسئولیت پزشک در اقدامات دفاعی صورتگرفته توسط او مورد هدف نویسندگان این نوشتار میباشد.
روش: مقاله مورد اشاره توصیفی ـ تحلیلی بوده و از روش کتابخانهای استفاده شده است.
ملاحظات اخلاقی: در تمام مراحل نگارش پژوهش حاضر، اصالت متون، صداقت و امانتداری رعایت شده است.
یافتهها: با توجه به افزایش طرح شکایات انتظامی و قضایی علیه کادر درمان در حال حاضر اعمال پزشکی تدافعی برای پزشکان دارای اولویت است؛ موضوعی که موجب از بینرفتن اعتماد میان پزشکان و بیماران، تحمیل هزینه به بیماران و نظام سلامت میگردد و از همه مهمتر بر سلامت بیماران تأثیر منفی دارد. بر مبنای قواعد حاکم بر مسئولیت مدنی، پزشکی تدافعی مثبت و منفی از مصادیق مسئولیت پزشکان به شمار میآید؛ بر همین اساس آنها مکلف به جبران خسارات وارده به بیماران هستند.
نتیجهگیری: با توجه به مفهوم حق بر سلامتی، افزایش انتظارات بیماران و رشد چشمگیر آگاهی افراد در جوامع امروزی به نظر میرسد گذار از مصادیق سنتی تقصیر امری ضروری است. در همین راستا رفتارهای تدافعی مثبت پزشکان که موجبات تحمیل هزینههای گزاف به نظام سلامت و بیماران میگردد و ضررهای قابل توجهی را به آنها وارد مینماید، با رعایت قواعد حاکم بر مسئولیت مدنی میبایست جبران گردد. همچنین در مواردی که پزشکان با رفتارهای تدافعی منفی موجب ورود ضرر به بیماران میشوند، در صورت احراز ارکان مسئولیت مدنی و تحت شرایط خاص دیگر، مانند فوریت انجام درمان، نبودن پزشک دیگر در آن زمینه و ترک فعل از سوی پزشک، مسئول شناخته شده و مکلف به جبران ضرر وارده به بیماران میباشند
نوع مطالعه:
پژوهشي |
دریافت: 1403/5/17 | پذیرش: 1403/8/15