دوره 18، شماره 59 - ( 1-1403 )
جلد 18 شماره 59 صفحات 796-781 |
برگشت به فهرست نسخه ها
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Khanzadehpoor M, Karimi A, Moradi H. Legal Analysis of Increase and Decrease of Husband’s Nafaqah (Maintenance) Obligation concerning Payment of
the Wife’s Medical Expenses. MLJ 2024; 18 (59) :781-796
URL: http://ijmedicallaw.ir/article-1-1879-fa.html
URL: http://ijmedicallaw.ir/article-1-1879-fa.html
خانزاده‌پور مریم، کریمی عباس، مرادی حسن. بررسی حقوقی کاهش و افزایش تعهد نفقه زوج
نسبت به پرداخت هزینه‌های درمانی زوجه. مجله علمی پژوهشی حقوق پزشکی. 1403; 18 (59) :781-796
مریم خانزاده‌پور1 
، عباس کریمی*2 ، حسن مرادی3
، عباس کریمی*2 ، حسن مرادی3
1- گروه حقوق خصوصی، واحد امارات، دانشگاه آزاد اسلامی، دبی، امارات متحده عربی.،
2- گروه حقوق خصوصی، دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران، تهران، ایران.
3- گروه حقوق عمومی و بین‌الملل، دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران، تهران، ایران.،
2- گروه حقوق خصوصی، دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران، تهران، ایران.
3- گروه حقوق عمومی و بین‌الملل، دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران، تهران، ایران.،
چکیده:
زمینه و هدف: تعهد نفقه به عنوان یکی از مهم‌ترین تعهدات مالی زوج به زوجه در عقد نکاح دانسته می‌شود. قانون مدنی مصوب 1314 در ماده 1107، مصادیق نفقه را در موارد منصوص شرعی احصا کرده بود و نسبت به نیازهای دیگر زن، از جمله هزینه‌های درمانی و بهداشتی‌اش توجهی نداشت، اما با اصلاحات این قانون، از جمله ماده فوق در سال 1381، موارد نفقه در این ماده به صورت تمثیلی بیان شد و هزینه‌های درمانی و بهداشتی را نیز دربر گرفت، در خصوص اینکه تأمین هزینه‌های درمانی و بهداشتی تا چه محدوده و میزانی برای زوج الزام‌آور می‌باشد و آیا کاهش و افزایش آن به نسبت سایر هزینه‌ها و مصادیق نفقه زن امکان‌پذیر است؟ موضوعی است که در پژوهش حاضر با تکیه بر روش توصیفی ـ تحلیلی و با استناد به منابع کتابخانه‌ای، پس از بیان نظریه‌های مطرح بررسی می‌گردد و اینکه نقش قانون و اراده زوجین در تعیین این محدوده و مقدار چقدر تأثیرگذار است، به عنوان اهداف و نتایج این تحقیق مورد ارزیابی قرار می‌گیرد.
روش: روش تحقیق پژوهش پیش رو، توصیفی ـ تحلیلی و شیوه گردآوری اطلاعات، مطالعات کتابخانه‌ای است.
ملاحظات اخلاقی: این مقاله کاملاً به اصول اخلاقی، صداقت، رعایت حقوق، رازداری و اصل مالکیت مادی ـ معنوی پایبند بوده است.
یافته‌ها: نفقه یک تعهد قانونی است و قانونگذار است که حیطه آن را تعیین می‌نماید. به طور ویژه هزینه‌های درمانی چون مرتبط با کیان و تمامیت جسمی و روانی زوجه است، به طور ویژه جایگاه قانونی پیدا می‌کند و مورد توجه قانونگذار واقع می‌شود. در واقع تأمین هزینه‌های درمانی زوجه تا جایی که مربوط به وظایف همسرداری و باروری می‌شود، جزء تکالیف و تعهدات بی‌چون و چرای زوج می‌باشد، ضمن آنکه اگر انجام این برخی اعمال و جراحی‌ها، حتی ضرورت درمانی نداشته و صرفاً جنبه زیبایی داشته باشد، اگر بنا بر خواست زوج باشد، از باب ایفای تعهد پرداخت هزینه‌های زندگی مشترک، مکلف به تأدیه آن می‌باشد.
نتیجه‌گیری: اصل حاکمیت اراده با توجه به قلمرو آن در حقوق خانواده، در بخش آثار نکاح، قابل پذیرش است و زوجین می‌توانند در رابطه با هزینه‌های درمانی چه به صورت کاهشی یا افزایشی به صورت ارادی توافق نمایند و این توافق نافذ است. با این همه به رغم پذیرش اصل حاکمیت اراده، در رابطه با کاهش و افزایش هزینه‌های درمانی، به طور استثنایی در این موارد این اراده، نافذ نیست: اول در جایی که افزایش هزینه‌های درمانی شامل هزینه‌های زیبایی صرف آن هم بدون خواست زوج گردد که در ابتدا دایره ان مجهول باشد و به علت جهل، شرط باطل گردد؛ دوم در جایی که کاهش هزینه‌های درمانی، سلامت جسمی یا روانی زوجه را به خطر بیندازد و منجر به عدم ایفای تعهدات وی به عنوان زن و مادر خانواده گردد که در این صورت نیز به علت مخالفت با نظم عمومی، بهداشتی، شرط غیر مشروع و باطل خواهد بود.
روش: روش تحقیق پژوهش پیش رو، توصیفی ـ تحلیلی و شیوه گردآوری اطلاعات، مطالعات کتابخانه‌ای است.
ملاحظات اخلاقی: این مقاله کاملاً به اصول اخلاقی، صداقت، رعایت حقوق، رازداری و اصل مالکیت مادی ـ معنوی پایبند بوده است.
یافته‌ها: نفقه یک تعهد قانونی است و قانونگذار است که حیطه آن را تعیین می‌نماید. به طور ویژه هزینه‌های درمانی چون مرتبط با کیان و تمامیت جسمی و روانی زوجه است، به طور ویژه جایگاه قانونی پیدا می‌کند و مورد توجه قانونگذار واقع می‌شود. در واقع تأمین هزینه‌های درمانی زوجه تا جایی که مربوط به وظایف همسرداری و باروری می‌شود، جزء تکالیف و تعهدات بی‌چون و چرای زوج می‌باشد، ضمن آنکه اگر انجام این برخی اعمال و جراحی‌ها، حتی ضرورت درمانی نداشته و صرفاً جنبه زیبایی داشته باشد، اگر بنا بر خواست زوج باشد، از باب ایفای تعهد پرداخت هزینه‌های زندگی مشترک، مکلف به تأدیه آن می‌باشد.
نتیجه‌گیری: اصل حاکمیت اراده با توجه به قلمرو آن در حقوق خانواده، در بخش آثار نکاح، قابل پذیرش است و زوجین می‌توانند در رابطه با هزینه‌های درمانی چه به صورت کاهشی یا افزایشی به صورت ارادی توافق نمایند و این توافق نافذ است. با این همه به رغم پذیرش اصل حاکمیت اراده، در رابطه با کاهش و افزایش هزینه‌های درمانی، به طور استثنایی در این موارد این اراده، نافذ نیست: اول در جایی که افزایش هزینه‌های درمانی شامل هزینه‌های زیبایی صرف آن هم بدون خواست زوج گردد که در ابتدا دایره ان مجهول باشد و به علت جهل، شرط باطل گردد؛ دوم در جایی که کاهش هزینه‌های درمانی، سلامت جسمی یا روانی زوجه را به خطر بیندازد و منجر به عدم ایفای تعهدات وی به عنوان زن و مادر خانواده گردد که در این صورت نیز به علت مخالفت با نظم عمومی، بهداشتی، شرط غیر مشروع و باطل خواهد بود.
نوع مطالعه: پژوهشي |
دریافت: 1403/6/28 | پذیرش: 1403/9/17
دریافت: 1403/6/28 | پذیرش: 1403/9/17
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
