1- پژوهشگر مرکز تحقیقات اخلاق و حقوق پزشکی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، تهران، ایران.
2- پژوهشگر مرکز تحقیقات اخلاق و حقوق پزشکی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، تهران، ایران.،
چکیده:
زمینه و هدف: تغییرات اقلیمی و بحرانهای زیستمحیطی از چالشهای جدی و رو به افزایش در جهان معاصر هستند که پیامدهای گستردهای بر جوامع انسانی، به ویژه گروههای آسیبپذیر مانند کودکان، دارند. کودکان به دلیل وابستگی بیشتر به محیط زیست، حساسیت بالاتر جسمی و ذهنی و محدودیت در تواناییهای سازگاری، بیشتر از بزرگسالان در برابر اثرات منفی این تغییرات آسیبپذیر هستند. حق بقا و رشد کودکان که در اسناد بینالمللی همچون کنوانسیون حقوق کودک و میثاق بینالمللی حقوق اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی به رسمیت شناختهشده، به طور مستقیم و غیر مستقیم از تغییرات اقلیمی متأثر میشود. این پژوهش با هدف بررسی تأثیرات تغییرات اقلیمی و بحرانهای زیستمحیطی بر حق بقا و رشد کودکان، تحلیل تعهدات حقوقی دولتها و بررسی سیاستگذاریهای ملی و بینالمللی در این زمینه انجام شده است. پرسشی که این پژوهش بدان میپردازد، این است که چگونه میتوان از منظر حقوقی و سیاستگذاری، حق بقا و رشد کودکان را در برابر تهدیدات ناشی از تغییرات اقلیمی تضمین نمود؟
روش: روش پژوهش توصیفی ـ تحلیلی بوده و دادهها از طریق تحلیل اسناد بینالمللی، بررسی مطالعات موردی، گزارشهای سازمانهای بینالمللی مانند یونیسف، سازمان جهانی بهداشت و برنامه محیط زیست ملل متحد گردآوری شده است.
ملاحظات اخلاقی: در تدوین مقاله، اصول اخلاقی به ویژه امانتداری در استناد به متون، حفظ اصالت مقاله و کسب رضایت آگاهانه از شرکتکنندگان رعایت شده است.
یافتهها: یافتههای پژوهش نشان میدهد که تغییرات اقلیمی به واسطه تشدید بحرانهای غذایی، کمبود منابع آبی، گسترش بیماریهای عفونی، افزایش بلایای طبیعی و آلودگیهای زیستمحیطی، به طور قابل توجهی بر سلامت جسمی و روانی کودکان تأثیر میگذارد. تحلیل حقوقی پژوهش بر اساس اصول اسناد بینالمللی نشان میدهد که دولتها مکلف به تضمین حق بقا و رشد کودکان و اتخاذ تدابیر پیشگیرانه و سازگارانه در برابر پیامدهای تغییرات اقلیمی هستند.
نتیجهگیری: نتیجهگیری پژوهش نشان میدهد که تضمین حق بقا و رشد کودکان در مواجهه با تغییرات اقلیمی، نیازمند رویکردی جامع، همکاریهای بینالمللی، اجرای تعهدات حقوقی، سیاستگذاریهای هوشمندانه و آگاهسازی عمومی است. پیشنهاد میشود دولتها با تدوین و اجرای برنامههای ملی مبتنی بر عدالت اقلیمی، تقویت زیرساختهای بهداشتی، آموزشی و تغذیهای کودکان، بهبود تابآوری جوامع آسیبپذیر و مشارکت کودکان در تصمیمگیریهای مرتبط با تغییرات اقلیمی، به تضمین حقوق آنان در این زمینه بپردازند.
نوع مطالعه:
پژوهشي |
دریافت: 1404/1/11 | پذیرش: 1404/5/14