زمینه و هدف: در کشور ما حوادث و سوانح دومین عامل مرگ و میر است و حوادث ترافیکی در رأس آن قرار دارد. از اوایل دهه 70 شمسی، طرح خودگردانی بیمارستان‌های کشور به اجرا درآمد. از سال 1384 طبق آیین‎نامه اجرایی ماده 92 قانون برنامه چهارم توسعه، 10‌% از هزینه بیمه‌نمودن وسایل نقلیه در کشور، به صندوق درآمد اختصاصی آن در وزارت بهداشت و درمان واریز می‌شود. بیمارستان‎های عمومی، دولتی و خصوصی موظفند مصدومین حوادث ترافیکی را بدون دریافت هزینه پذیرش نموده و مراقبت‎های درمانی ارائه نمایند. هزینه ارائه خدمات درمانی، طبق سازوکار مشخص، از محل صندوق یادشده به بیمارستان‎ها پرداخت می‎شود. هدف از این مطالعه بررسی اثرات قانون یادشده در وضعیت درآمدی بیمارستان آیت‌ا... کاشانی اصفهان است.

روش: در سامانه الکترونیکی بیمارستان اگرچه اطلاعات مالی پرونده‌ها از سال 1384 به بعد وجود داشت، لیکن متأسفانه اطلاعات مالی پرونده‎های سال‎های پیش از اجرای قانون یادشده کامل نبود. در سال 1383، پرونده‌های 2378 بیمار با بدهکاری بالای 10000 ریال در هنگام ترخیص تسویه‌نشده باقی‌ مانده بود. از آخرین پرونده تسویه‌نشده سال 1383 به قبل تا اول خردادماه 1383، 428 پرونده مربوط به بیماران تصادفی بررسی شد. پس از حذف مواردی که اطلاعات ثبت‌شده با پرونده همخوانی نداشت، 394 پرونده باقی ماند.

یافته‎ها: از مجموع 1909334753 ریال هزینه خدمات انجام‌شده برای این نمونه 394 تایی، فقط 1052031605 ریال آن در هنگام ترخیص به بیمارستان پرداخت شده است. به این ترتیب مبلغ 857303148 ریال از هزینه خدمات انجام‌شده، یعنی معادل 44/9 درصد از هزینه خدمات انجام‌شده در هنگام ترخیص بیماران بلاتکلیف مانده است. پس از اجرای قانون ماده 92، هزینه‎های مصدومین تصادفی به طور کامل به بیمارستان پرداخت شده است.

بحث و نتیجه‎گیری: تأمین‌نشدن هزینه‌های انجام‌شده برای بیماران، سازمان بیمارستان را از ارائه خدمت به بیماران بعدی بازمی‌دارد. با قطع رابطه مالی پزشک (سازمان بیمارستان) و بیمار در بیماران تصادفی، امکان مالی رسیدگی بهتر به بیماران تصادفی و به تبع آن رعایت بخش‌هایی از منشور حقوق بیمار امکان‌پذیر خواهد بود.