دوره 1، شماره 1 - ( تابستان 1386 )                   جلد 1 شماره 1 صفحات 164-133 | برگشت به فهرست نسخه ها

XML English Abstract Print


Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:

Vatankhak R. Artificial insemination from ethics and criminal law point of view. MLJ 2007; 1 (1) :133-164
URL: http://ijmedicallaw.ir/article-1-434-fa.html
وطن خواه رضا. تلقیح مصنوعی از دیدگاه اخلاق و حقوق کیفری. مجله علمی پژوهشی حقوق پزشکی. 1386; 1 (1) :133-164

URL: http://ijmedicallaw.ir/article-1-434-fa.html


معاون کمیته‌ی آموزش انجمن علمی حقوق پزشکی ایران و پژوهشگر مرکز تحقیقات اخلاق و حقوق پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی
چکیده:  

از دیرباز تولید مثل و در نتیجه تداوم نسل یکی از آمال و خواسته‌های طبیعی بشر و درحقیقت یک نوع کمال محسوب می‌شود. هرچند در قرن‌های متمادی انسان‌های متعددّی به دلیل عدم قدرت باروری شخصی و یا به علّت نازایی همسرانشان این آرزو را با خود به گور بردند و نسل آن‌ها منقرض گردید ولی امروزه پیشرفت‌های نوین و روزافزون علم پزشکی سبب گردیده است که بسته‌شدن نطفه‌ی انسان و حیوانات به غیر از راه شناخته‌شده و طبیعی آن (آمیزش) ازطرق دیگری نیز امکان‌پذیرگردد. این روش‌ها که در حالت کلّی به باروری‌های پزشکی معروف هستند، از راه‌های متعددّی ازجمله ART‌، میکروانجکشن، تلقیح مصنوعی و... انجام می‌شوند. این نوع از باروری‌ها از نیمه‌ی دوّم قرن بیستم گسترش فوق‌العاده ای یافته است. به نحوی که امروزه از اهمّ پدیده‌ها و پیشرفت‌های این قرن محسوب  می‌شود و این فن‌آوری با وجود این‌که سالیان مدیدی است که در اکثر کشورهای دنیا مورد استفاده قرار می‌گیرد ولی به طور محدود از سال 1368 وارد ایران شده است. موضوع مورد مطالعه (تلقیح مصنوعی) یکی از قدیمی‌ترین روش‌های باروری غیرطبیعی است و شامل انواع روش‌هایی است که در آن‌ها تمام مایع منی بعد ازآمادگی یا پرورده‌شدن در قسمت‌های مختلف اندام تناسلی زن قرار می‌گیرد و بدون نزدیکی جنسی، امکان برخورد اسپرم و اوویست را فراهم می‌کند و در حال حاضر شایع‌ترین نوع تلقیح‌مصنوعی، تلقیح داخل‌رحمی یعنی استفاده از اسپرم پرداخت‌شده (نه کل مایع منی) ازشوهر (همولوک یا AIH) و یا فرد دیگری (هترولوک یا AID) و یا TDI است. تلقیح‌مصنوعی تخمک زن با اسپرم شوهرش (تلقیح همگون یا متجانس) عمل صحیحی است که دارای آثارحقوقی می‌باشد و از نقطه‌نظر فقهی نیز تقریباً بلااشکال می‌باشد و در حقوق ایران و حقوق خارجی هم به این عمل به دیده‌ی یک روش درمانی نگریسته و طفل متولد شده در اثر این نوع از تلقیح را ملحق به زن و شوهر منتسب به آنان می‌دانند وگروهی از فقها هم که به‌کارگیری این روش را مورد تردید قرار داده‌اند، به جهت بیم از ارتکاب کار‌های مقدماتی حرام‌ نظیر؛ اخذ تخمک از زن توسط نامحرم و یا اخذ اسپرم به روش غیرمجاز بوده است ولی تلقیح مصنوعی تخمک زن با اسپرم مرد بیگانه (تلقیح ناهمگون یا نامتجانس) چه با رضایت یا بدون رضایت زوج، محیط ظهور آرای متفاوت از هم در منظرحقوق‌دانان و هم از دیدگاه فقهی باشد و به‌طورکلی استفاده از این روش موافقان اندک ولی مخالفان فراوانی دارد. هرچند موضوع موردمطالعه را از جنبه‌های مختلفی، همچون؛ نسب، ارث، محرمیت، حضانت، ولایت، نفقه و.. می‌توان مورد بررسی قرار داد ولی ابتنای این مقاله بررسی موضوع از دیدگاه اخلاق و حقوق کیفری و تشریح لزوم جرم‌انگاری درخصوص برخی از مسایل و حواشی مستحدثه‌ی مرتبط می‌باشد.


دریافت: 1386/3/28 | پذیرش: 1386/5/2

ارسال نظر درباره این مقاله : نام کاربری یا پست الکترونیک شما:
CAPTCHA

ارسال پیام به نویسنده مسئول


بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.

کلیه حقوق این وب سایت متعلق به مجله علمی پژوهشی حقوق پزشکی می باشد.

طراحی و برنامه نویسی : یکتاوب افزار شرق

© 2024 CC BY-NC 4.0 | Medical Law Journal

Designed & Developed by : Yektaweb