1- دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی، تهران، ایران
2- دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران مرکزی، تهران، ایران. (نویسنده مسؤول)
چکیده:
عفو (صفح) از صفات پسندیدهای است که در مکاتب اخلاقی مورد ستایش قرار گرفته با به کاربردن این صفت در زندگی میتوان از ثمرات دنیوی آن که داشتن سلامت روانی و جسمانی است، بهرهمند شویم و همردیف پرهیزکاران و متقین قرار بگیریم و در آخرت از شفاعت رسول خدا (ص) بینصیب نگردیم. حقوق شهروندی هم به مجموع حقوق و آزادیهایی است که دولت اجرای آن را طبق قوانین داخلی برای اتباع خود تأمین و تضمین میکند. با توجه به مطالب فوق این سؤال مطرح میگردد که آیا فقهای امامیه این اخلاق حسنه را جایز دانسته و یا لازم میدانند؟ و عفو چه تأثیری در حقوق شهروندی اسلامی دارد؟ در فقه امامیه و در مستندات فقهی (کتاب قرآن، روایات، اجماع، عقل) به این موضوع توجه ویژه گردیده و اصل بر جواز این عمل میباشد تا جایی که اثرعفو برای مرتکب به حداز حدود الهی، با اقرار و پس از آن توبه از مجازات مبرا میشود. همچنین قانونگذار جامعه اسلامی ایران در این خصوص در ماده 365 قانون مجازات اسلامی مصوب 1392 (البته نقدهایی بر آن وجود دارد) تاکنون توانسته بخشی از موارد عفو را در جامعه پوشش دهد. حال به این نتیجه دست مییابیم که اگر آیات قرآن را در جامعه اسلامی، مبنا و معیار اخلاق قرار دهیم، آنگاه اخلاقیات (تقوا، عدالت، ایثار، عفو و گذشت و...) به شکل قانون در تمام عرصههای زندگی شهروند اسلامی نمود خواهد یافت و آثار مثبت آن نمایان میگردد. پژوهش حاضر با روش کیفی و طرح تحقیق «مطالعه اسنادی» انجام شده است.
نوع مطالعه:
پژوهشي |
دریافت: 1396/12/21 | پذیرش: 1397/6/31