1- گروه حقوق، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه بجنورد، بجنورد، ایران. (نویسنده مسؤول)
2- دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران،
چکیده:
با ارتکاب جرم، فعالیت دستاندرکاران نظام عدالت کیفری شروع شده و با گذار از مراحل کشف، تعقیب، تحقیق، رسیدگی و اجرای حکم تلاش میشود، نظم اجتماعی بازگردانده شده و از بزهدیده احقاق حق شود. از میان مراحل فوق، اقدامات صورتگرفته در مراحل کشف، تعقیب و تحقیقات مقدماتی، نقش به سزایی در کشف حقیقت دارد. تحقق این امر از حوزه اختیارات مقامهای قضایی خارج است و متخصصان مختلفی، از جمله پزشکان، مقامهای قضایی را یاری میکنند. سؤالی که مطرح میشود، این است که حضور پزشکان در مراحل کشف، تعقیب و تحقیقات مقدماتی چه تأثیری بر فرایند کیفری میگذارد؟ آنان از رهگذر تأسیس و اداره سازمانهای مردمنهاد در حوزه بیماران، میتوانند در کشف جرائم ارتکابی علیه بیماران مشارکت داشته باشند. همچنین میتوانند به صورت مجزا دادستان را از وقوع جرائم علیه بیماران مطلع ساخته و به شروع مداخله نظام عدالت کیفری کمک کنند. علاوه بر این، نتایج ناشی از معاینههای پزشکان در خصوص سوابق بیماریهای متهمان، بخش مهمی از اطلاعات پرونده شخصیت را تشکیل داده و مقامهای قضایی را در صدور احکام متناسب یاری میکنند. مضاف بر این، پزشکان براساس سوگندشان، خود را موظف به ارائه خدمات به کلیه افراد میدانند. بنابراین چنانچه متهمی نیازمند کمک پزشکی باشد و مقام قضایی از آنان کمک بخواهد، خود را متعهد به اجرای دستور مقام قضایی میدانند. نهایت اینکه، نظرات پزشکان میتواند نقش مهمی در کشف حقیقت داشته و چه بسا موجب تقلیل و یا زوال مسؤولیت کیفری شود. این مقاله تلاش دارد با استفاده از روش توصیفی و تحلیلی و با استناد به مواد قانونی، مهمترین جلوههای نقش پزشکان در مراحل پیش از دادرسی (کشف، تعقیب و تحقیقات مقدماتی) را بیان، تحلیل و بررسی نماید.
نوع مطالعه:
پژوهشي |
دریافت: 1396/12/5 | پذیرش: 1397/10/17