جلد 14 - ویژه نامه حقوق بشر و حقوق شهروندی
جلد 14 - ویژه نامه حقوق بشر و حقوق شهروندی صفحات 536-525 |
برگشت به فهرست نسخه ها
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Fallah Molla Mahmoud J, Soltan Ahmadi J, Shoaryan Satari E. Analysis of the taxation of human organs in violation of Article 75 of the Charter of Civil Rights and Islamic jurisprudence in return for the sale of organs. MLJ 2020; 14 :525-536
URL: http://ijmedicallaw.ir/article-1-1262-fa.html
URL: http://ijmedicallaw.ir/article-1-1262-fa.html
فلاح ملامحمود جبرئیل، احمدی جلال سلطان، شعاریان ستاری ابراهیم. مالیت‌داشتن اعضای بدن انسان در راستای ماده 75 منشورحقوق شهروندی و فقه اسلامی در قبال فروش اعضای بدن. مجله علمی پژوهشی حقوق پزشکی. 1399; 14 () :525-536
1- دانشگاه پیام نور، تهران، ایران. (نویسنده مسؤول)
2- گروه حقوق، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران
3- گروه حقوق، واحد تبریز، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران
2- گروه حقوق، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران
3- گروه حقوق، واحد تبریز، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران
چکیده:
با عنایت به پیشرفتهایی که در علم پزشکی رخ داده است و با تأسی از فقه پویای امامیه حق بر مالکیت پذیرفته شده است و ماده 75 منشور حقوق شهروندی حق مالکیت شهروندان را محترم شمرده است. ارتباط انسان با اعضای بدن خویش از جمله مباحث جدید و نو می‌باشد و به دلیل نبودن نص صریح قانونی مبنی بر فروش اعضای بدن، مورد توجه و بعضاً اختلاف حقوقدانان و فقها می‌باشد، اهدا، خرید و فروش اعضای بدن انسان چه در زمان حیات طبیعی و چه در زمان حیات نباتی از جمله مسائل مهم است که مشکلات زیادی را در زمینه پزشکی و پیوند اعضا مرتفع نموده است و حیاتی دوباره به کسانی که تحویل گیرنده عضو پیوندی می‌باشد، بخشیده است، لذا کسی که با پیوند این عضو که مالکیت آن مال دیگری بوده است، چنانچه معاملهای صورت بگیرد، به نظر می‌رسد که این معامله فاقد ایراد باشد، به خصوص در زمانی که شخص حیاتی نباتی دارد و دچار مرگ مغزی شده است که این امر بیشتر محسوس میگردد. جهت اظهار نظر در خصوص مالیت‌داشتن اعضای بدن انسان، باید به مبدأ آن و بحث مال‌بودن یا نبودن اعضای بدن شناخت حاصل شود. در واقع مال از نظر لغت‌شناسان مفهوم عرفی دارد و به معنای خواسته و دارایی است. مال از نظر حقوقدانان نیز عبارت از هر آن چیزی است که قابل داد و ستد باشد و از نظر اقتصادی ارزش مبادله را داشته باشد. فقها منفعت عرفی در اشیا را تنها شرط مالیت اشیا اعلام کرده‌اند. همچنین در خصوص منفعت، از واژه رغبت و تمایل استفاده کرده‌اند، لذا وجود رغبت و تمایل مردم به کالا را شرط مالیت کالا اعلام کرده‌اند، ماده 8 قانون مربوط به پزشکی و دارویی و مواد خوراکی و آیین‌نامه این قانون، خرید و فروش خون را که از جمله فرآورده‌های بدنی است مجاز اعلام کرده است که مطابق ماده 75 منشور حقوق شهروندی این حق نیز محترم شمرده شده است. مقنن در حقیقت با این کار خود مالیت موضوع ماده 8 را به رسمیت شناخته است. نظر به این‌که تمام خصوصیات لازم یک مال عرفأ در تک به تک اعضای بدن انسان وجود دارد، مقنن هم برای اتلاف اعضا دیه تعیین کرده است و در مورد خاص خرید و فروش آن را مجاز اعلام کرده است، لذا میتوان گفت هر یک از اعضای بدن انسان عرفاً، قانوناً و شرعاً از جمله اموال است، بلکه از نوع ارزشمندترین اموال در دنیا است و کلیه آثار و احکام مال نیز بر آن‌ها ساری و جاری است، مگر این‌که شرع و قانون تصریحاً عدم مالیت آن‌ها را بیان کند و عدم جریان احکام و آثار مبادلات اموال را در خصوص اعضا بیان کند. این مقاله توصیفی ـ تحلیلی و به روش کتابخانهای تهیه و تدوین گردیده است.
واژه‌های کلیدی: مال، قابلیت انتقال، عضو، پیوند اعضا، مالکیت
نوع مطالعه: پژوهشي |
دریافت: 1399/5/29 | پذیرش: 1399/10/20
دریافت: 1399/5/29 | پذیرش: 1399/10/20
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
