دوره 17، شماره 58 - ( 1-1402 )
جلد 17 شماره 58 صفحات 863-851 |
برگشت به فهرست نسخه ها
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Sajjadi Z A, Gholamalizadeh M, Yamrali S. Obligation to Provide Medical Information. MLJ 2023; 17 (58) :851-863
URL: http://ijmedicallaw.ir/article-1-1673-fa.html
URL: http://ijmedicallaw.ir/article-1-1673-fa.html
سجادی زین‌العابدین، غلامعلی‌زاده محمد، یمرلی صالح. تعهد به دادن اطلاعات در امور درمانی. مجله علمی پژوهشی حقوق پزشکی. 1402; 17 (58) :851-863
1- گروه حقوق خصوصی، واحد گرگان، دانشگاه آزاد اسلامی، گرگان، ایران.
2- گروه حقوق، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران
3- گروه الهیات، دانشگاه گنبد کاووس، گنبد کاووس، ایران.
2- گروه حقوق، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران
3- گروه الهیات، دانشگاه گنبد کاووس، گنبد کاووس، ایران.
چکیده:
زمینه و هدف: وضعیت خاص قراردادهای پزشکی و شرایط و ویژگی‌های آن به گونه‌ای تبیین شده که در چارچوب عقود معین قرارد ندارد. از این رو به نظر می‌رسد که از نظر حقوقی, قرارداد پزشکی نوعی عقد نامعین باشد که با تکیه بر مفاد ماده 10 قانون مدنی, شرایط ویژه و تعهدات خاص قراردادهای درمان را داراست که بر طبق توافق طرفین لازم‌الاجرا می‌گردد. در موارد غیر قراردادی در خصوص روابط پزشکان و سایر پرسنل خدمات درمانی (همچون پرستار، انترن، رزیدنت و...) در برابر بیماران خود ضرورت ارائه اطلاعات از لزوم حفظ جان افراد ناشی می‌شود و در دین مبین اسلام اهمیت حفظ اجتماع و یاری‌رساندن به یکدیگر بسیار مورد تأکید می‌باشد، به گونه‌ای که در قرآن کریم آمده است نجات جان یک انسان مانند زنده‌کردن همه انسان‌هاست و کشتن یک انسان مانند کشتن همه انسان‌هاست. حیات موهبتی الهی است. از این رو احترام به آن و حفظ آن همواره مورد تأکید است.
روش: این تحقیق از نوع نظری بوده و روش تحقیق به صورت توصیفی ـ تحلیلی است و بر مبنای جمع‌آوری اطلاعات به صورت کتابخانه‌ای و با مراجعه به اسناد، کتب و مقالات صورت گرفته است.
ملاحظات اخلاقی: در تحقیق حاضر، اصل امانتداری، صداقت، بی‌طرفی و اصالت اثر رعایت شده است.
یافته‌ها: بارزترین و بنیادی‌ترین مصداق حقوق طبیعی هر بشر حق حیات است، به گونه‌ای که نام «حق برتر» بر آن نهاده‌اند. این حق و احترام به آن، بارها در قوانین اساسی کشورها و در اسناد مهم بین‌المللی مورد تأکید فراوان قرار گرفته است. در ماده سوم در اعلامیه حقوق بشر آمده است: «هر فرد دارای حق زندگی، آزادی و امنیت شخصی است.» مطابق با حق حیات که هر انسان زنده از آن برخوردار است، هیچ کس نباید و حق ندارد به اعمالی دست زند که موجبات نقض این حق و سلب حیات دیگری را فراهم آورد، لذا این امر می‌تواند ضرورت اطلاع‌رسانی در مواردی از این دست را توجیه کند.
نتیجه‌گیری: با توجه به مراتب گفته‌شده، از عدم ضمان پزشک حاذق مأذون غیر مقصر یا پرستار، انترن، رزیدنت و...، «تعهد به وسیله‌بودن» عمل پزشک، به دست می‌آید، اما متأسفانه در قانون مجازات اسلامی مصوب 1392، نظریه متروک «تعهد به نتیجه» مورد پذیرش قرار گرفته و برای فرار از تعهدات مربوط نیز، راهکاری در نظر گرفته شده است که حتی پزشکان جاهل که بدیهی‌ترین اصول و قواعد پزشکی را زیر سؤال برده‌اند و در معالجات خویش، مرتکب تقصیرات سنگین شده‌اند، می‌توانند با اخذ برائت از بیمار، از تمامی تعهدات اخلاقی پزشکی و نیز مسئولیت مدنی ناشی از فعل زیانبار خویش، شانه خالی کنند و این مسأله مطرح است که تعهد به دادن اطلاعات در امور درمانی نیز می‌تواند در این فرض مطرح گردد.
روش: این تحقیق از نوع نظری بوده و روش تحقیق به صورت توصیفی ـ تحلیلی است و بر مبنای جمع‌آوری اطلاعات به صورت کتابخانه‌ای و با مراجعه به اسناد، کتب و مقالات صورت گرفته است.
ملاحظات اخلاقی: در تحقیق حاضر، اصل امانتداری، صداقت، بی‌طرفی و اصالت اثر رعایت شده است.
یافته‌ها: بارزترین و بنیادی‌ترین مصداق حقوق طبیعی هر بشر حق حیات است، به گونه‌ای که نام «حق برتر» بر آن نهاده‌اند. این حق و احترام به آن، بارها در قوانین اساسی کشورها و در اسناد مهم بین‌المللی مورد تأکید فراوان قرار گرفته است. در ماده سوم در اعلامیه حقوق بشر آمده است: «هر فرد دارای حق زندگی، آزادی و امنیت شخصی است.» مطابق با حق حیات که هر انسان زنده از آن برخوردار است، هیچ کس نباید و حق ندارد به اعمالی دست زند که موجبات نقض این حق و سلب حیات دیگری را فراهم آورد، لذا این امر می‌تواند ضرورت اطلاع‌رسانی در مواردی از این دست را توجیه کند.
نتیجه‌گیری: با توجه به مراتب گفته‌شده، از عدم ضمان پزشک حاذق مأذون غیر مقصر یا پرستار، انترن، رزیدنت و...، «تعهد به وسیله‌بودن» عمل پزشک، به دست می‌آید، اما متأسفانه در قانون مجازات اسلامی مصوب 1392، نظریه متروک «تعهد به نتیجه» مورد پذیرش قرار گرفته و برای فرار از تعهدات مربوط نیز، راهکاری در نظر گرفته شده است که حتی پزشکان جاهل که بدیهی‌ترین اصول و قواعد پزشکی را زیر سؤال برده‌اند و در معالجات خویش، مرتکب تقصیرات سنگین شده‌اند، می‌توانند با اخذ برائت از بیمار، از تمامی تعهدات اخلاقی پزشکی و نیز مسئولیت مدنی ناشی از فعل زیانبار خویش، شانه خالی کنند و این مسأله مطرح است که تعهد به دادن اطلاعات در امور درمانی نیز می‌تواند در این فرض مطرح گردد.
نوع مطالعه: پژوهشي |
دریافت: 1402/3/14 | پذیرش: 1402/7/29
دریافت: 1402/3/14 | پذیرش: 1402/7/29
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
