دوره 18، شماره 59 - ( 1-1403 )
جلد 18 شماره 59 صفحات 715-698 |
برگشت به فهرست نسخه ها
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Safari M, Ghasemi S. A Reflection on the Utilitarian and Duty-Oriented Approach to Patient Rights in Health Crises. MLJ 2024; 18 (59) :698-715
URL: http://ijmedicallaw.ir/article-1-1735-fa.html
URL: http://ijmedicallaw.ir/article-1-1735-fa.html
صفری محسن، قاسمی سجاد. تأملی در رویکرد فایده‌گرا و وظیفه‌گرا نسبت به حقوق بیمار در بحران‌های سلامت. مجله علمی پژوهشی حقوق پزشکی. 1403; 18 (59) :698-715
محسن صفری* 
1، سجاد قاسمی2
1، سجاد قاسمی2
1- گروه حقوق خصوصی و اسلامی، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه تهران، تهران، ایران.
2- گروه حقوق خصوصی و اسلامی، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه تهران، تهران، ایران.،
2- گروه حقوق خصوصی و اسلامی، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه تهران، تهران، ایران.،
چکیده:
زمینه و هدف: لزوم رعایت حقوق بیمار از مسائل مهم در مباحث اخلاق پزشکی و حقوق شهروندی است. در شرایط وقوع بحران‌های سلامت که نظام درمانی با چالش‌های مهمی، از جمله کمبود منابع درمانی و بیمارستانی و همچنین کمبود منابع انسانی مواجه است، دوراهی‌های اخلاقی پیچیده‌ای در خصوص رعایت حقوق بیمار مطرح می‌شود. از یکسو بر مبنای نگاه فایده‌گرایانه به حقوق بیمار، باید با لحاظ مصالح جمعی و منافع عمومی، در صورت لزوم از رعایت بخشی از حقوق بیماران صرف نظر کرد تا بتوان بر شرایط بحرانی غلبه کرد. از سوی دیگر بر مبنای نگاه وظیفه‌گرایانه، شرایط بحرانی مجوزی برای نادیده‌گرفتن حقوق بیماران نیست و نمی‌توان بحران‌های ناشی از شرایط بیرونی را مبنایی برای محروم‌کردن بیماران از حقوق اساسی خود دانست. مسأله‌ای که باید مورد بحث قرار گیرد، این است که کدام یک از این دو رویکرد، به لحاظ اخلاقی و عملی می‌تواند در بحران‌های سلامت مبنای عمل باشد و نظام درمانی را به لحاظ عملی و نظام حقوقی را به لحاظ مبنایی به سمت مسیر درست راهنمایی کند.
روش: در این پژوهش با روش تحلیلی ـ توصیفی، مفهوم، پیامدها و نقد هر کدام از رویکردهای دوگانه در خصوص حقوق بیمار در بحران‌های سلامت مورد بررسی قرار گرفته است.
ملاحظات اخلاقی: در نگارش این مقاله، اصول اخلاقی و حرفه‌ای امانتداری در نقل مطالب و ارجاعات و رعایت صداقت و صحت مبنا قرار گرفته است.
یافته‌ها: با توجه به تبعات غیر انسانی رویکرد فایده‌گرایی و نیز عدم انعطاف‌پذیری لازم در رویکرد وظیفه‌گرایی با توجه به محدودیت‌های عملی در شرایط بحرانی، راه حل مناسب به عنوان یک نظریه میانه‌رو تحت عنوان آستانه وظیفه‌گرایی پیشنهاد شده است.
نتیجه‌گیری: قاعده این است که وظیفه اخلاقی نظام درمانی در خصوص رعایت حقوق بیمار در دوره بحران نیز باقی می‌ماند و صرفاً در صورتی که منفعت جمعی به آستانه خاصی برسد که غیر قابل چشم‌پوشی باشد، می‌توان تعهد اخلاقی ناظر بر رعایت حقوق بیمار را به طور موقت نقض کرد.
روش: در این پژوهش با روش تحلیلی ـ توصیفی، مفهوم، پیامدها و نقد هر کدام از رویکردهای دوگانه در خصوص حقوق بیمار در بحران‌های سلامت مورد بررسی قرار گرفته است.
ملاحظات اخلاقی: در نگارش این مقاله، اصول اخلاقی و حرفه‌ای امانتداری در نقل مطالب و ارجاعات و رعایت صداقت و صحت مبنا قرار گرفته است.
یافته‌ها: با توجه به تبعات غیر انسانی رویکرد فایده‌گرایی و نیز عدم انعطاف‌پذیری لازم در رویکرد وظیفه‌گرایی با توجه به محدودیت‌های عملی در شرایط بحرانی، راه حل مناسب به عنوان یک نظریه میانه‌رو تحت عنوان آستانه وظیفه‌گرایی پیشنهاد شده است.
نتیجه‌گیری: قاعده این است که وظیفه اخلاقی نظام درمانی در خصوص رعایت حقوق بیمار در دوره بحران نیز باقی می‌ماند و صرفاً در صورتی که منفعت جمعی به آستانه خاصی برسد که غیر قابل چشم‌پوشی باشد، می‌توان تعهد اخلاقی ناظر بر رعایت حقوق بیمار را به طور موقت نقض کرد.
نوع مطالعه: پژوهشي |
دریافت: 1402/8/23 | پذیرش: 1403/2/3
دریافت: 1402/8/23 | پذیرش: 1403/2/3
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
