1- گروه حقوق جزا و جرمشناسی، دانشکده حقوق، الهیات و علوم سیاسی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
2- گروه حقوق جزا و جرمشناسی، دانشکده حقوق، الهیات و علوم سیاسی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران،
چکیده:
زمینه و هدف: به این دلیل که حیات انسانها در زمینه اعمال پزشکی به صورت مستقیم تحت تأثیر قرار میگیرد، لذا قانونگذاری کیفری در حوزه پزشکی بایستی با در نظرگرفتن حساسیتها و دغدغههای خاصی که ناظر بر این حرفه حساس است، دنبال شود، در غیر این صورت، نمیتواند اهداف لازم را برای قانونگذار در پی داشته باشد. بر این اساس، اصل کیفیبودن تضمینهای لازم را هم به جامعه پزشکی و هم به بیماران در خصوص حفاظت از حقوق و تعهدات هر یک از آنها به صورت شفاف میدهد. اهدافی که از این تحقیق دنبال میشوند: اولاً ارزیابی رعایت سطوح اصل کیفیبودن در قوانین کیفری پزشکی هم در نظام حقوق جزای ایران و هم در نظام حقوق جزای هلند؛ ثانیاً ارزیابی مصادیق نقض اصل کیفیبودن در قوانین کیفری پزشکی در نظام حقوق جزای پزشکی ایران و هلند همچون ابهامات و تعارضهای قانونی است.
روش: این مقاله به روش توصیفی ـ تحلیلی و با بهرهگیری از روش اسنادی و استفاده از ابزار فیشبرداری به رشته تحریر درآمده است.
ملاحظات اخلاقی: از ابتدا تا انتهای مقاله، پایبندی به اصول صداقت، امانتداری علمی و تأمین نظرات بدون تبعیض رعایت شده است.
یافتهها: اگرچه هم در قانون مجازات اسلامی و هم قانون آیین دادرسی کیفری 1392 به برخی از اصول ناظر بر حقوق کیفری پزشکی اشاره شده است، از جمله اصل قانونیبودن جرم و مجازات، اما به اصل کیفیبودن هیچ اشارهای نشده است. از سوی دیگر، هیچ ضابطهای برای رعایت کیفیت قوانین کیفری در حوزه جرائم پزشکی در نظام حقوق جزای ایران برخلاف نظام حقوق جزای هلند دیده نمیشود.
نتیجهگیری: نتیجه تحقیق حاضر بدینصورت است که اصل کیفیبودن در قوانین کیفری پزشکی ایران به علت وجود آییننامههای متعارض در قوه مجریه و سازمان نظام پزشکی که نسبت به تنظیمگری اقدام مینمایند، وجود ابهامات مختلف در مقررات کیفری پزشکی و وجود تفاسیر مختلف قضایی، به شدت مورد نقض قرار گرفته است. این در حالی است که در نظام حقوق کیفری هلند به علت وجود یک نهاد تخصصی در این زمینه که به نهاد مقنن در حوزه قاعدهگذاری کیفری پزشکی کمک مینماید، اصل کیفیبودن به خوبی مورد حفاظت قرار گرفته است، ضمن اینکه مبنای اصل کیفیبودن در نظام حقوق جزای هلند، حقوق بشری است.
نوع مطالعه:
پژوهشي |
دریافت: 1403/4/22 | پذیرش: 1403/8/23