اسکیزوفرنی یکی از مهم‌ترین بیماری‌های روانی است که در آن‌ افکار، احساسات و ادراک بیمار به صورت ناموزون دستخوش تغییر و انحراف شده ودر نهایت اختلال عملکرد فرد را سبب می‌شود. مهم‌ترین مشخصه این بیماری میل شدید بیمار، به جدایی از دیگران و حالت انزوا و گوشه نشینی و در خود فرو رفتن است. بیمار از دنیای خارج بیزار و از آن می‌گریزد و به درون خویش پناه می‌برد. به‌طور استثنایی بزهکار می‌شود؛ زیرا دستخوش تخیلات خویش است و از این رهگذر ممکن است وارد ماجراهای جنایی گردد (کی نیا، 1386ش.، ص532). این افراد به دلایل متعددی از جمله: 1. وجود توهم و هذیان به علت دچار بودن به نوعی روان پریشی یا ضایعات مغزی یا سوء مصرف مواد، 2. ابتلا به اختلالاتی که سبب بروز رفتارهای تکانه‌ای یا جبری در فرد شده، 3. وجود اختلالات شخصیّتی 4. وجود حالات تحریک‌پذیری، پایین بودن آستانه تحمل و سایر علایم نوروتیک مرتکب جرم می‌شوند (صابری، 1384ش.، ص55) که تحت شرایط خاصی فاقد مسؤولیّت کیفری بوده و در موارد دیگر دارای مسؤولیت هستند که به تفصیل در این مقاله به آنها اشاره شده است.