گسترش سازمان‌های غیردولتی و سازمان‌های مردم‌نهاد (سمن‌/NGO)‌، در هر جامعه‌ای می‌تواند نویدبخش رشد و شکوفایی آن جامعه در سایه مشارکت و همکاری مردم باشد. این نهادها که سالیان سال در حوزه‌های خاص مانند ایدز، سرطان، هموفیلی، تالاسمی و بهداشت روانی کار کرده‌اند، بر نیاز به تغییرات، جهت پرداختن به نگرانی‌های تک‌تک بیماران و خانواده‌هایشان به شکل مطلوبی تأکید داشته‌اند و در طیف وسیعی از مسائل حوزه بهداشت و درمان، از جمله ارائه خدمات پزشکی دخیل بوده و در بحث پیرامون حقوق بیماران نقش اساسی دارند. تخصصی که چنین سازمان‌هایی جهت اصلاحات، در خدمات بهداشت و درمان به کار گرفته‌اند تا پاسخ‌گوی تقاضای مصرف‌کنندگان باشند و بر سیاست‌گذاری‌های ملی و بین‌المللی مؤثر افتند‌، می‌توانند به‌عنوان منبع اطلاعاتی مهمی برای افرادی باشند که قصد دارند حقوق بیماران را تقویت کنند.

در نتیجه، نقش مهمی که سازمان‌های غیردولتی مردم‌نهاد، در ایجاد توازن میان منافع سیاسی و تجاری موجود در عرصه عمومی بهداشت و درمان دارند، تأکید بر تأثیر این سازمان‌ها در حمایت از حقوق بیماران است. این حمایت با تأکید بر روحیات انسان‌دوستانه مردم و جلب آگاهانه و یاری بخش خصوصی و دولتی با حفظ شخصیت بیماران و شفافیت سازمانی در سایه جلب مشارکت فعال بیماران و دفاع شجاعانه از حقوق آنان می‌توانند مانند سایر اقشار جامعه، نقش اجتماعی خود را ایفا نمایند. در بسیاری از نقاط دنیا، سازمان‌های غیردولتی، در افزایش شفافیت استانداردها و سیاست‌های بهداشت عمومی نقش دارند. این سازمان‌ها تلاش می‌کنند، تا اطمینان حاصل آید که منافع بخش خصوصی از اولویت‌ها و عملکردها در حوزه بهداشت عمومی که نقش حیاتی در ارتقاء و حمایت از حقوق بیماران دارد، فراتر نرود. از این‌رو در این مقاله سعی بر آن است تا ضمن تبیین حقوق بیماران و نقش سازمان‌های مردم‌نهاد و غیردولتی در حمایت از بیماران، به بیان کارکردها و فعالیت‌های عام این نهادها، نظیر به وجود آوردن تسهیلات وام،کمک‌های درمانی و رفاهی، هدایت‌های اجتماعی و مشاوره در زمره فعالیت‌های جاری سازمان و...، همچنین مشکلات پیش‌روی این نهادها از قبیل، وجود رقابت‌های موازی، ضعف تجربه و آموزش‌، ناشناخته ماندن‌، ضعف خلاقیت و نوآوری و فقدان روحیه شورایی و... پرداخته شود.