حق درمان یکی از اجزای مهم حق حیات است؛ بنابراین از حقوق اساسی است و دولت‌ها موظف به تأمین آن در حدود امکانات و با هدف حفظ حیات انسانی می‌باشند؛ در قانون اساسی ایران این حق ملهم از بندهای 9 و 12 اصل سوم بوده و براساس اصل 29 برخورداری از تأمین اجتماعی، از وظایف دولت است. نظام تأمین اجتماعی در ایران به مرور ترمیم و تکمیل شد و در مواد 25 اعلامیه جهانی حقوق بشر، میثاق بین‌المللی حقوق اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی و بند ب ماده 17 اعلامیه اسلامی حقوق بشر تأمین همگانی تأمین اجتماعی از وظایف اساسی هر دولت شناخته شده است. در قوانین عادی مانند قانون مجازات اسلامی، سلب مسؤولیت از پزشکان و پیش­بینی مسؤولیت در قبال مستنکف و قانون طرز جلوگیری از بیماری‌های آمیزشی و واگیردار و الزام به درمان و در صورت مسامحه و یا استنکاف جرم‌انگاری شده است.