دوره 19، شماره 60 - ( 1-1404 )
جلد 19 شماره 60 صفحات 231-215 |
برگشت به فهرست نسخه ها
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Abbasi M, Zamaneh Ghadim N, Hazeri S. Legislative "Requirements" and "Criteria" in the Field of Stem Cell Technology Based on European Union Legislation. MLJ 2025; 19 (60) :215-231
URL: http://ijmedicallaw.ir/article-1-1957-fa.html
URL: http://ijmedicallaw.ir/article-1-1957-fa.html
عباسی محمود، زمانه قدیم نوید، حاضری شایان. «الزامات» و «معیارهای» قانونگذاری در حوزه فناوری سلول‌های بنیادی با تکیه بر رویکردهای تقنینی اتحادیه اروپا. مجله علمی پژوهشی حقوق پزشکی. 1404; 19 (60) :215-231
محمود عباسی1 
، نوید زمانه قدیم*2 
، شایان حاضری3
، نوید زمانه قدیم*2 ، شایان حاضری3
1- مرکز تحقیقات اخلاق و حقوق پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، تهران، ایران.،
2- مؤسسه آموزش عالی رشدیه، تبریز، ایران.
3- پژوهشکده اخلاق زیستی و حقوق سلامت، تهران، ایران.،
2- مؤسسه آموزش عالی رشدیه، تبریز، ایران.
3- پژوهشکده اخلاق زیستی و حقوق سلامت، تهران، ایران.،
چکیده:
زمینه و هدف: توسعه فناوری نوین سلول درمانی که محصول تحقیقات بر روی سلول‌های بنیادی از اوایل دهه 1980 بوده، علیرغم ایجاد افق‌های جدید پیش روی بهبود و ارتقای سطح کیفیت حیات بشر، مسائل و چالش‌های حقوقی و اخلاقی مختلفی را در نوع استفاده، محدوده کاربردهای آن و به طور کلی مشروعیت تحقیقات بر روی انسان مطرح کرده است. دانشمندان، سلول‌های بنیادی را بر اساس خصوصیات و ویژگی به سه دسته سلول‌های بنیادی جنینی، سلول‌های بنیادی بالغ و سلول‌های بنیادی خون بند ناف تقسیم می‌کنند.
روش: این مقاله با روش تحلیلی ـ تطبیقی و با تکیه بر اصول حقوقی به دنبال ارائه الگوی مناسب جهت قانونگذاری فناوری سلول‌های بنیادی بوده که اصول اخلاق زیستی به مثابه «الزامات» و رهیافت‌های سند ملی علوم و فناوری سلول‌های بنیادی به عنوان «معیارهای» آن در نظر گرفته شده است.
ملاحظات اخلاقی: کشورهای اتحادیه اروپا با توجه به جوانب اخلاق زیستی و اصول حقوقی، رویکرد تقنینی متفاوتی را در استفاده و تحقیق بر روی این سلول‌ها اتخاذ کرده‌اند. همچنین برخی اسناد و دستورالعمل‌های اتحادیه اروپا دربردارنده برخی مقررات در خصوص هنجارسازی این حوزه از فناوری زیست‌پزشکی است.
یافته‌ها: در یک تقسیم‌بندی کلی برخی از کشورهای اتحادیه استفاده و تحقیق را ممنوع، برخی نیز محدودیت‌هایی اعمال کرده و دسته‌ای از کشورها نیز قوانین موضوعه صریح نداشته و یا اصلاً به سمت هنجارسازی سلول‌های بنیادی نرفته‌اند. ایران به عنوان یکی از کشورهای پیشرفته در حوزه فناوری سلول‌های بنیادی با خلأ قانونگذاری در این زمینه مواجه است، حال اینکه ضرورت هنجارسازی بایستی موازی با توسعه این فناوری باشد.
نتیجه‌گیری: تدوین و تصویب قانونی جامع، چندبُعدی و بومی‌شده در زمینه فناوری سلول‌های بنیادی یک ضرورت اجتناب‌ناپذیر است؛ قانونی که ضمن بهره‌گیری از الگوهای موفق بین‌المللی مانند مقررات اتحادیه اروپا، به اصول بنیادین اخلاق زیستی، ملاحظات فقهی و فرهنگی ایران و الزامات سند ملی علوم و فناوری سلول‌های بنیادی وفادار باشد.
روش: این مقاله با روش تحلیلی ـ تطبیقی و با تکیه بر اصول حقوقی به دنبال ارائه الگوی مناسب جهت قانونگذاری فناوری سلول‌های بنیادی بوده که اصول اخلاق زیستی به مثابه «الزامات» و رهیافت‌های سند ملی علوم و فناوری سلول‌های بنیادی به عنوان «معیارهای» آن در نظر گرفته شده است.
ملاحظات اخلاقی: کشورهای اتحادیه اروپا با توجه به جوانب اخلاق زیستی و اصول حقوقی، رویکرد تقنینی متفاوتی را در استفاده و تحقیق بر روی این سلول‌ها اتخاذ کرده‌اند. همچنین برخی اسناد و دستورالعمل‌های اتحادیه اروپا دربردارنده برخی مقررات در خصوص هنجارسازی این حوزه از فناوری زیست‌پزشکی است.
یافته‌ها: در یک تقسیم‌بندی کلی برخی از کشورهای اتحادیه استفاده و تحقیق را ممنوع، برخی نیز محدودیت‌هایی اعمال کرده و دسته‌ای از کشورها نیز قوانین موضوعه صریح نداشته و یا اصلاً به سمت هنجارسازی سلول‌های بنیادی نرفته‌اند. ایران به عنوان یکی از کشورهای پیشرفته در حوزه فناوری سلول‌های بنیادی با خلأ قانونگذاری در این زمینه مواجه است، حال اینکه ضرورت هنجارسازی بایستی موازی با توسعه این فناوری باشد.
نتیجه‌گیری: تدوین و تصویب قانونی جامع، چندبُعدی و بومی‌شده در زمینه فناوری سلول‌های بنیادی یک ضرورت اجتناب‌ناپذیر است؛ قانونی که ضمن بهره‌گیری از الگوهای موفق بین‌المللی مانند مقررات اتحادیه اروپا، به اصول بنیادین اخلاق زیستی، ملاحظات فقهی و فرهنگی ایران و الزامات سند ملی علوم و فناوری سلول‌های بنیادی وفادار باشد.
واژه‌های کلیدی: سلول‌های بنیادی، قانونگذاری، اخلاق زیستی، اتحادیه اروپا، سند ملی علوم و فناوری سلول‌های بنیادی
نوع مطالعه: پژوهشي |
دریافت: 1403/12/15 | پذیرش: 1404/1/15
دریافت: 1403/12/15 | پذیرش: 1404/1/15
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
